Oxytocine: meer dan alleen het knuffelhormoon

Wat is oxytocine?

Oxytocine is een hormoon dat werkt als een neurotransmitter, net zoals serotonine en dopamine. Het wordt aangemaakt in de hypothalamus in de hersenen en speelt een essentiële rol bij de voortplanting, het vormen van sociale banden en seksuele opwinding.¹ Oxytocine is de tegenstander is van cortisol, het stresshormoon, en helpt bij het verminderen van stress en angst. Hierdoor zorgt oxytocine ervoor dat je je fijn en relaxed voelt en wordt het in verband gebracht met gevoelens van vertrouwen en verbondenheid.²

De naam 'oxytocine' is afgeleid van het Griekse woord 'okytokos', wat 'snelle geboorte' betekent. Oxytocine komt namelijk voornamelijk vrij tijdens de bevalling, het geven van borstvoeding en seksuele activiteit. Bovendien komt de oxytocine afgifte op gang als reactie op fysiek contact met anderen, zoals knuffelen en strelen.³ Hierdoor staat het ook wel bekend als het ‘knuffelhormoon’.

Wat doet oxytocine?

Oxytocine heeft twee belangrijke functies in het lichaam van vrouwen: het stimuleert samentrekkingen van de baarmoederspier tijdens de bevalling en faciliteert het vrijkomen van moedermelk tijdens borstvoeding. Bovendien speelt het een rol bij het bevorderen van de hechting met het kindje na de bevalling. Oxytocine in de hersenen wordt geassocieerd met verhoogde veerkracht tegen stress en verslaving, vermindering van pijn en het bevorderen van gevoelens van geborgenheid.

Oxytocine bij bevalling

Oxytocine is het hormoon dat verantwoordelijk is voor het opwekken van weeën door samentrekkingen van de baarmoederspier. Tijdens de zwangerschap wordt extra oxytocine aangemaakt, maar om voortijdige bevalling te voorkomen, wordt het effect ervan tijdelijk geremd door het hormoon progesteron. Richting het einde van de zwangerschap neemt de productie van progesteron af en neemt de gevoeligheid van je baarmoeder voor oxytocine toe.

Bij het begin van de bevalling zorgt de druk van het babyhoofdje tegen de baarmoederhals voor een stijging van oxytocine. Er wordt steeds meer oxytocine in het bloed uitgescheiden, waardoor de contracties steeds krachtiger worden en uiteindelijk leiden tot de geboorte van je kindje. Gelukkig heeft moeder natuur over alles nagedacht, aangezien oxytocine ook zorgt voor pijnverlichting, wat zeker welkom is tijdens de bevalling!

Na de bevalling verandert er iets blijvends in je hormoonhuishouding. Moeders hebben doorgaans meer oxytocine dan vrouwen die geen moeder zijn. Dit bevordert de band met de baby en draagt bij aan een gezonde hechting.

Bekijk ook ons blog over hormonen en zwangerschap waarin we meer uitleg geven over wat er in deze periode allemaal gebeurt in je lichaam.

Oxytocine als weeënopwekkers

Oxytocine kan gebruikt worden als een krachtige weeënopwekker om de bevalling op gang te brengen of wanneer de bevalling niet vordert vanwege zwakke weeën. Je kunt dan kunstmatig oxytocine via een infuus toegediend krijgen om de bevalling te vergemakkelijken. Daarnaast wordt kunstmatige oxytocine vaak gebruikt om de geboorte van de placenta te versnellen en het risico op ernstige bloedingen te verminderen.

Oxytocine bij borstvoeding

Wanneer de zenuwuiteinden in de tepel gestimuleerd worden tijdens de borstvoeding, stuurt dit een signaaltje naar je hersenen, waarop je lichaam onder andere oxytocine gaat uitscheiden. Oxytocine zorgt voor het samentrekken van de spiertjes van de melkkanalen en melkkliertjes in de borst, waardoor de baby kan drinken. Deze stijging van oxytocine kan ook na de bevalling zorgen dat de spiercellen van de baarmoeder samentrekken, wat als naweeën ervaren kan worden. Dit heeft echter ook een belangrijke functie: naweeën helpen bij het sluiten van gescheurde bloedvaatjes in de baarmoeder, wat het bloedverlies na de bevalling beperkt.

Ook oxytocine bij mannen?

Vanwege de rol die oxytocine speelt bij zwangerschap, zou je misschien verwachten dat vrouwen meer oxytocine aanmaken dan mannen. Maar niks is minder waar: mannen maken evenveel oxytocine aan als ze iemand aanraken of als ze aangeraakt worden. Het effect van oxytocine is alleen minder sterk bij mannen vanwege de dempende invloed van het hormoon testosteron. Het vrouwelijke hormoon oestrogeen versterkt juist het effect van oxytocine.

Oxytocine ondersteunt bij mannen de beweging van sperma – wat de bevruchting bevordert – en helpt ook bij het vormen en versterken van sociale banden, bevordert ontspanning en vermindert stressreacties. Studies tonen aan dat het vaderschap leidt tot een stijging van de oxytocinespiegel bij mannen, wat de binding tussen vader en kind versterkt.⁴

Tips om oxytocine aan te maken

Oxytocine bevordert dus gevoelens van verbondenheid, vertrouwen en empathie. Het speelt daarom een belangrijke rol bij het versterken van sociale bindingen en relaties. Gelukkig zijn er verschillende manieren om de productie van dit hormoon te stimuleren.

1. Breng tijd door met je partner

Knuffelen, kussen en seksuele intimiteit stimuleren allemaal de productie van oxytocine in je lichaam. Ook kleine gebaren, zoals een liefdevolle aanraking of oogcontact, kunnen je oxytocineniveau verhogen. Dit creëert een positieve vicieuze cirkel: hoe meer tijd je met je partner doorbrengt, hoe meer oxytocine je produceert, en hoe meer oxytocine je produceert, hoe meer tijd je met je partner wilt doorbrengen.

Wil je dit liefdeshormoon écht een boost geven? Dan is een goede sekspartij onmisbaar. Neem hierbij vooral de tijd, want orgasmes zorgen met name voor een toename van oxytocine. Hoe positiever de ervaring van het orgasme, hoe meer oxytocine er vrijkomt. Door seks te hebben met een romantische partner kun je je hechter en meer verbonden voelen, maar zelfs zonder een relatie kan deze toename van oxytocine nog steeds worden ervaren.

Lees ook ons blog over libido verhogen met voeding.

2. Gezelligheid met vrienden

Happy single? Geen zorgen, een oxytocineboost kun je ook krijgen zonder een partner. Quality time doorbrengen met vrienden en dierbaren stimuleert namelijk ook de productie van oxytocine. Knuffel, lach, eet samen, speel spelletjes en heb plezier!

3. Trakteer jezelf op een massage

Net zoals knuffelen oxytocine stimuleert, hebben massages hetzelfde effect. Oxytocine zorgt voor dat heerlijke, ontspannen gevoel achteraf. En wist je dat ook het geven van een massage je oxytocinespiegel kan verhogen? Gun jezelf een massage of leer zelf masseren!

4. Geef (en ontvang) complimentjes

Zelfs zonder fysieke aanraking kun je oxytocine aanmaken, simpelweg door complimentjes te geven. Complimentjes zorgen voor positieve sociale interactie en verbondenheid. Dit zorgt voor een direct feel good gevoel voor jou en de ander.

5. Knuffel een (huis)dier

Extra happiness boost nodig? Geef je huisdier een dikke knuffel! Zowel dieren als mensen ervaren een toename van oxytocine door lichamelijk contact, zoals aaien. Zo maak je niet alleen jezelf blij, maar ook je huisdier!

6. Geniet van je favoriete maaltijd

Het eten van voedsel zorgt voor een afgifte van oxytocine, vooral als het gaat om voeding waar je echt van geniet of wanneer je het deelt met geliefden!³

7. Beoefen yoga en meditatie

In een eerdere blog hebben we geschreven over de talloze voordelen van yoga en meditatie. Wat blijkt? Zowel meditatie als yoga zijn beide ook effectief gebleken bij het verhogen van het oxytocine.

Tot slot: oxytocine het magische antwoord op alles?

Het lijkt haast te mooi om waar te zijn: een hormoon dat stress verlicht, verbondenheid met anderen bevordert, ons humeur verbetert en pijn bestrijdt. En alles wat je hoeft te doen is knuffelen! Hoewel oxytocine ongetwijfeld veel positieve effecten heeft, is het geen wondermiddel om je altijd goed te voelen.

Zoals bij elk ander hormoon, kunnen extreme hoeveelheden een ongewenst effect hebben. In de juiste dosering kan het een fijn en geborgen gevoel geven, maar een overmaat kan leiden tot symptomen zoals angstigheid. Balans is hier het sleutelwoord. Gelukkig kun je niet snel teveel oxytocine op een natuurlijke manier aanmaken, dus knuffel er gerust op los!

Advies nodig over hormonen of neurotransmitters?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur