Neurotransmitters

/ 10 ( beoordelingen)

Neurotransmitters zijn stoffen die signalen doorgeven in de hersenen tussen zenuwcellen of spiercellen. Bekende neurotransmitters zijn adrenaline, dopamine, GABA en serotonine. Lees alles over de soorten neurotransmitters, hun betekenis en de werking.

Neurotransmitters

Neurotransmitters supplementen van Vitakruid

8 producten
Gekozen filters:
Doel
Geslacht

Alles over neurotransmitters

Wat zijn neurotransmitters?

Neurotransmitters zijn stoffen in de hersenen die zorgen dat er signalen worden doorgegeven, voornamelijk zenuwimpulsen tussen zenuwcellen of spiercellen. Ze regelen diverse processen in de hersenen, als een soort boodschappers, die veelal te maken hebben met je stemming. Neurotransmitters komen voort uit aminozuren (bouwstenen van eiwitten). Het lichaam zet aan de hand van een uitgebreid stappenplan voedingsstoffen om in neurotransmitters en hormonen.

Er zijn meer dan 100 neurotransmitters in ons lichaam actief. Hieronder enkele van de belangrijkste soorten neurotransmitters:

  • Acetylcholine
  • Adrenaline
  • Dopamine
  • Endorfine
  • Gamma-aminoboterzuur (GABA)
  • Glutamaat
  • Noradrenaline
  • Serotonine
Lees meer

De functie van o.a. dopamine, serotonine en adrenaline

Neurotransmitters voelen wat ongrijpbaar, waarschijnlijk omdat ze minder bekend zijn dan vitamines en mineralen. Ook klinkt het wellicht wat vaag dat stofjes als dopamine en serotonine van alles ‘regelen’ in je hersenen. Toch zijn ze erg belangrijk, aangezien ze een rol spelen bij je gemoedstoestand. Als neurotransmitters niet in balans zijn, dan kan dat invloed hebben op hoe je je voelt.

Dopamine

Dopamine is een neurotransmitter die onder meer vrijkomt bij het eten van vlees, vis, eieren, melkproducten, avocado, noten, zaden en peulvruchten. Verder kan het doen van bepaalde activiteiten, zoals seks of sport, zorgen voor een verhoogde dopamineactiviteit.

Desalniettemin is dopamine een van de kwetsbaarste neurotransmitters; spanningen en slaaptekort zijn vaak boosdoeners van een verstoorde balans. Daarnaast zorgen alcohol, nicotine, cafeïne, suiker en verschillende soorten drugs voor een korte opleving van de neurotransmitter. Keerzijde; in de dagen na het gebruik van stimulerende middelen daalt de dopamineactiviteit, waardoor ontoereikende niveaus ontstaan.

Meer lezen

Endorfine

De neurotransmitter endorfine maken we aan tijdens sport, seks, pijn en pittig eten. Endorfine kan ook verslavend werken, denk bijvoorbeeld aan fanatieke sporters die geen dag kunnen overslaan!

Meer lezen

GABA

Met het vorderen van de leeftijd maakt ons lichaam steeds minder aan van bepaalde stoffen. Dit geldt ook voor GABA; we gaan gedurende ons leven steeds kleinere hoeveelheden van dit nutriënt produceren.

Meer lezen

Glutamaat

Glutamaat is een van de belangrijkste neurotransmitters. Niet te verwarren met de synthetische variant MSG/MNG (monosodiumglutamaat/ mononatriumglutamaat of E621) overigens, die vaak als smaakversterker wordt gebruikt voor een hartige smaak.

Meer lezen

Adrenaline en serotonine

Bij veel spanningen vraagt ons lichaam veel van het adrenalineniveau. Dit heeft tot gevolg dat er te weinig dopamine, serotonine en melatonine aangemaakt wordt, omdat de nodige cofactoren opgaan aan de productie van adrenaline. Hierdoor ontstaat een disbalans tussen activiteit en ontspanning; je raakt in een hyperactieve gefocuste staat.

Wanneer de aanmaak van adrenaline stopt, resulteert dit juist in het tegenovergestelde; je raakt inactief en voelt je futloos door het gebrek aan dopamine. Logischerwijs verloopt hierdoor ook de omzetting van serotonine, en de daaraan gekoppelde omzetting naar melatonine, langzamer.

Meer lezen

Acetylcholine 

Acetylcholine is een neurotransmitter die een ondersteunende rol speelt in het doorgeven van signalen, zowel tussen zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) als tussen motorische zenuwen en spieren in het perifere zenuwstelsel. Acetylcholine wordt gevormd uit choline, een voedingsstof die vooral aanwezig is in eieren. De belangrijkste cofactor voor deze omzetting is vitamine B5.

Meer lezen

Hoe maak je neurotransmitters aan?

Hoewel neurotransmitters niet direct uit voeding gehaald kunnen worden, kan het lichaam ze zelf aanmaken met behulp van verschillende voedingsstoffen. Voor de meeste neurotransmitters vormen eiwitten, oftewel aminozuren, de basis. Een belangrijke uitzondering hierop is acetylcholine, dat wordt aangemaakt vanuit de vetachtige stof choline.

Daarnaast zijn er verschillende vitaminen en mineralen nodig voor de omzetting van deze bouwstenen naar neurotransmitters. Zo spelen magnesium, vitamine B1, B6, C, zink, folaat en ijzer allemaal een essentiële rol bij deze processen. Hieronder bespreken we het omzettingsproces van 4 belangrijke neurotransmitters.

Dopamine aanmaken

De aanmaak van dopamine begint met het aminozuur fenylalanine, dat uit eiwitrijke voeding zoals vlees, vis, eieren en soja kan worden gehaald. Fenylalanine wordt in het lichaam omgezet naar tyrosine, een proces waarbij folaat, ijzer, en de vitaminen B3, B6 en C betrokken zijn.

Vervolgens wordt tyrosine omgezet naar L-dopa, waarbij dezelfde cofactoren een rol spelen. Ten slotte zorgen zink, magnesium, vitamine B6 en C ervoor dat L-dopa wordt omgezet naar dopamine.

Dopamine kan in het lichaam nog verder worden omgezet naar de neurotransmitters noradrenaline en adrenaline, afhankelijk van de behoeften van het zenuwstelsel.

De aanmaak van GABA

Het proces van GABA-aanmaak begint met het aminozuur glutamine, dat voorkomt in voeding zoals vlees, vis, zuivel, spinazie en peterselie. Glutamine wordt in het lichaam omgezet naar glutamaat, een proces dat alleen goed verloopt wanneer er voldoende magnesium en mangaan aanwezig zijn. Vervolgens wordt glutamaat omgezet naar GABA, waarbij de cofactoren magnesium, vitamine B6, C en zink een essentiële rol spelen.

Aanmaak serotonine

Serotonine wordt in het lichaam aangemaakt uit het aminozuur tryptofaan. Voedingsbronnen die rijk zijn aan tryptofaan zijn onder andere kalkoen, kip, eieren, bananen en noten. De omzetting van tryptofaan naar 5-HTP (5-hydroxytryptofaan) vereist de aanwezigheid van folaat, ijzer, calcium en vitamine B3. Vervolgens wordt 5-HTP omgezet naar serotonine, waarbij magnesium, zink, vitamine B6 en vitamine C essentieel zijn. Vanuit serotonine kan het lichaam melatonine aanmaken.

Acetylcholine aanmaken

Acetylcholine wordt in het lichaam aangemaakt uit choline, een vetachtige stof die in voedingsmiddelen voorkomt zoals eieren, lever, soja, noten en broccoli. Voor de omzetting van choline naar acetylcholine is vitamine B5 essentieel. Vitamine B5 vormt een onderdeel van co-enzym A, dat noodzakelijk is voor deze omzetting en zorgt voor de juiste biochemische reactie in het lichaam.

Neurotransmitters en voeding

Neurotransmitters zelf komen niet voor in voeding, maar de bouwstoffen die nodig zijn voor hun aanmaak wel. Eiwitten (bouwstenen), vitaminen en mineralen (cofactoren) vormen de basis voor de productie van neurotransmitters in het lichaam. Het is daarom essentieel om voldoende van deze voedingsstoffen binnen te krijgen om de aanmaak van neurotransmitters te ondersteunen.

Hoe kom je aan voldoende eiwitten?

Eiwitten zijn niet alleen de bouwstenen voor neurotransmitters, maar vervullen ook vele andere belangrijke functies in het lichaam. Ze zijn natuurlijk vooral bekend om hun rol in de groei en het behoud van spiermassa.

Volgens de Gezondheidsraad is de aanbevolen minimale hoeveelheid eiwitten voor gezonde volwassenen 0,8 gram per kilogram lichaamsgewicht per dag. Voor iemand die 70 kilo weegt, komt dit neer op ongeveer 56 gram eiwit per dag.

Er zijn echter situaties waarin je meer eiwitten nodig kunt hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die veel sporten of voornamelijk plantaardig eten.

Op onze categoriepagina Proteïne en eiwitten geven we we hier meer uitleg over. Of gebruik onze calorie calculator om eenvoudig jouw eiwitbehoefte te berekenen.

Dierlijke eiwitbronnen

  • Vlees: zoals kipfilet en rundvlees.
  • Vis: zoals tonijn, zalm, kabeljauw.
  • Zuivelproducten: zoals melk, kaas, kwark, skyr
  • Eieren

Plantaardige eiwitbronnen

  • Peulvruchten: zoals kikkererwten, bonen en linzen
  • Sojaproducten: zoals tofu, tempeh en edamame
  • Noten: zoals amandelen en walnoten
  • Zaden: zoals chiazaad en hennepzaad
  • Pitten: zoals pompoenpitten en zonnebloempitten
  • Quinoa
  • Pinda's en pindakaas

Hoe zorg je voor genoeg cofactoren?

Cofactoren zoals vitamine B1, B6, B12, vitamine C, calcium, folaat (foliumzuur), ijzer, magnesium, mangaan en zink spelen een cruciale rol in het neurotransmitterproces. Om voldoende van deze voedingsstoffen binnen te krijgen, is het essentieel om gezond en gevarieerd te eten

Een uitgebalanceerd dieet bevat onder andere veel groente en fruit, voldoende eiwitten (zoals hierboven beschreven), gezonde vetten uit bronnen zoals avocado, vis of noten, en complexe koolhydraten zoals groente, fruit en volkoren producten.

Voedingsbronnen rijk aan cofactoren

  • Vitamine B1: zaden en noten, brood, aardappelen, groente, vlees, melk
  • Vitamine B6: zonnebloempitten, lever, zilvervliesrijst, kalkoen, vis
  • Vitamine B12: lever, zeewier (nori), mosselen, vis, melkproducten
  • Vitamine C: groenten en fruit
  • Calcium: zuivelproducten, zaden, boerenkool, waterkers, noten
  • Folaat (foliumzuur): lever, soja, groene bladgroenten, quinoa
  • IJzer: schaaldieren, spinazie, lever, peulvruchten, rood vlees
  • Magnesium: pure chocolade, avocado’s, noten, peulvruchten, soja, zaden
  • Mangaan: noten en pitten, mosselen, volkoren graanproducten
  • Zink: vlees, vis, oesters, zuivelproducten, peulvruchten

Zijn jouw neurotransmitters in balans?

Neurotransmitters zijn de sleutel tot hoe jij je voelt en functioneert. Wanneer jij onvoldoende eiwitten of cofactoren binnenkrijgt, kan de aanmaak van een of meerdere neurotransmitters verstoord raken. Daarnaast spelen factoren zoals aanhoudende spanningen, emotionele gebeurtenissen, alcohol, drugs, roken, medicijngebruik, cafeïne en suiker ook een rol. Deze kunnen leiden tot een verstoring van de dopaminebalans, wat gevolgen kan hebben voor je gemoedstoestand.

Benieuwd naar jouw neurotransmitterprofiel?

Met onze neurotransmittertest kun je eenvoudig een indicatie krijgen van de 4 belangrijkste neurotransmitters: dopamine, serotonine, GABA en acetylcholine. De test laat zien welke neurotransmitters jij van nature meer bezit en welke je mogelijk meer verbruikt.

Let op: deze test is uitsluitend bedoeld als indicatie en is niet geschikt voor het stellen van een medische diagnose.

Hoe zorg je voor een goede neurotransmitter balans?

Een goede neurotransmitterbalans begint bij een gezond en gevarieerd dieet. Zorg voor voldoende eiwitten, want deze leveren de aminozuren die de basis vormen voor neurotransmitters. Daarnaast zijn vitaminen en mineralen essentieel voor de omzetting van deze aminozuren naar neurotransmitters.

Naast voeding spelen ook andere factoren een rol. Beperk het gebruik van stimulerende middelen zoals cafeïne, alcohol en suiker. Regelmatige lichaamsbeweging en voldoende ontspanning zijn eveneens belangrijk.

Vind jij het lastig om alle essentiële voedingsstoffen binnen te krijgen via je voeding? Of is jouw leefstijl verre van optimaal? Dan kun je supplementen overwegen. We hebben hiervoor een stappenplan opgesteld.

Stap 1: check of je voldoende eiwitten binnenkrijgt

Wil je weten of je genoeg eiwitten binnenkrijgt? Gebruik onze calorie calculator om je dagelijkse eiwitbehoefte te berekenen. Houd vervolgens je eiwitinname bij met een voedingsapp of voedingsdagboek. Als je merkt dat je niet voldoende eiwitten via je voeding binnenkrijgt, kun je overwegen om dit aan te vullen met een eiwitpoeder.

Onze eiwitpoeders bevatten een compleet aminozuurprofiel, waaronder belangrijke aminozuren fenylalanine, tryptofaan, glutamaat en tyrosine. 

Bekijk de proteïne en eiwitten categoriepagina voor een overzicht van al onze eiwitpoeders.

Vegan Protein fermented by Shiitake
Vegan Protein fermented by Shiitake
921  gram Vanaf€ 39,90
Bekijk product
Elite Whey Protein
Elite Whey Protein
990  gram Vanaf€ 44,90€ 39,90
Bekijk product

Stap 2: aanvullen van essentiële cofactoren

Een goede multivitamine kan je helpen om je voedingspatroon aan te vullen met essentiële cofactoren. Een multivitamine bevat namelijk een breed spectrum aan vitaminen en mineralen die het lichaam nodig heeft. Omdat iedere doelgroep andere behoeften heeft, bieden wij verschillende multivitamines aan die specifiek zijn afgestemd op bepaalde groepen, zoals vrouwen, mannen, zwangere vrouwen, kinderen, 50-plussers en sporters.

Bekijk de multivitamine categoriepagina voor een overzicht van al onze multi's.

Multi Dag & Nacht® Man
Multi Dag & Nacht® Man
2 x 30  tabletten Vanaf€ 29,90
Bekijk product
Multi Dag & Nacht® Vrouw
Multi Dag & Nacht® Vrouw
2 x 30  tabletten Vanaf€ 29,90
Bekijk product
Multi Dag & Nacht® Mama
Multi Dag & Nacht® Mama
2 x 30  tabletten Vanaf€ 29,90
Bekijk product

Stap 3: aanvullen van magnesium

Magnesium is een van de belangrijkste cofactoren voor de omzetting van eiwitten naar neurotransmitters. Omdat dit mineraal veel ruimte inneemt, zit het vaak niet of in een lagere dosering in een multivitamine. Daarom raden we aan om magnesium apart aan te vullen. Ons Magnesium Complex bevat vier goed opneembare vormen van magnesium en is daarmee onze eerste keus.

Bekijk de magnesium categoriepagina voor een overzicht van al onze magnesium producten.

Magnesium 200 Complex
Magnesium 200 Complex
90  tabletten Vanaf€ 25,90
Bekijk product

Stap 4: bepaal jouw neurotransmitterprofiel

Wanneer je na 8 weken nog onvoldoende resultaat merkt, kan het zinvol zijn om je neurotransmitterprofiel te onderzoeken. Met onze neurotransmittertest krijg je eenvoudig inzicht in de balans van de vier belangrijkste neurotransmitters: dopamine, serotonine, GABA en acetylcholine.

De test laat zien welke neurotransmitters jij van nature meer hebt en welke je mogelijk meer verbruikt. Op basis van de uitslag krijg je gerichte leefstijl- en voedingstips om de neurotransmitters die extra aandacht nodig hebben te ondersteunen.

Let op: deze test is uitsluitend bedoeld als indicatie en is niet geschikt voor het stellen van een medische diagnose.

Stap 5: overweeg een neurotransmitterproduct

Met de uitslag van de neurotransmittertest krijg je duidelijkheid over welke neurotransmitter mogelijk aangevuld moet worden. We raden aan om in overleg met een zorgverlener te bespreken of een specifiek neurotransmitter supplement voor jou geschikt is. Houd er rekening mee dat bepaalde medicijnen kunnen interageren met supplementen, wat het belang van professioneel advies onderstreept.

5-HTP 100mg
5-HTP 100mg
60  vegan capsules € 24,90
Bekijk product
GABA Plus
GABA Plus
90  smelttabletten Vanaf€ 24,90
Bekijk product
Mucuna pruriens
Mucuna pruriens
60  vegan capsules € 19,90
Bekijk product
Choline Complex
Choline Complex
90  vegan capsules Vanaf€ 39,90
Bekijk product

* Goedgekeurde gezondheidsclaims:
  • Magnesium is goed voor de gemoedstoestand, de leerprestaties, het concentratievermogen en het geheugen.
  • Magnesium is goed bij vermoeidheid en moeheid.
  • Magnesium is gunstig voor een goede geestelijke balans.
  • Vitamine B1 draagt bij aan het normaal functioneren van het zenuwstelsel en het hart.
  • Vitamine B1 draagt bij aan een normale psychologische functie.