Ongezond eten: wat te vermijden?

Wat betekent ‘ongezond eten’ eigenlijk?

Ongezond eten associëren we vaak met voedsel dat rijk is aan verzadigde vetten, toegevoegde suikers en zout. Maar het gaat niet alleen om de ongewenste ingrediënten in een voedingsmiddel, zegt het RIVM. Ongezond eten kan ook betekenen dat je te weinig essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt of ongezonde eetgewoontes hebt. Denk aan te weinig groenten en fruit eten of te veel eten in het algemeen en wat dit doet voor je gezondheid.¹

Wat doet ongezond eten met je?

Zo nu en dan een zak friet of een koekje bij de thee is helemaal niet erg, maar wanneer ongezond eten een patroon wordt, heeft dit langdurige gevolgen voor je gezondheid. Volgens een schatting van het RIVM levert ongezond eten een bijdrage van 8% aan de totale ziektelast in Nederland.¹ Dat is niet alleen een statistiek, maar een realiteit die velen van ons dagelijks ervaren.

Het begrijpen van de gevolgen van ongezond eten kan echter lastig zijn, omdat je deze niet altijd direct opmerkt. Het begint vaak met subtiele tekenen als gebrek aan energie, een gevoel van lusteloosheid, of een verstoorde spijsvertering. En dat kan van alles betekenen! Tegen de tijd dat je het wel opmerkt, is de kans groot dat er al serieuzere gezondheidsproblemen zijn ontstaan.

Daarom is het dus zo belangrijk om te luisteren naar de signalen van je lichaam. Als je merkt dat je je niet zo energiek of gezond voelt als je zou willen, sta dan ook altijd even stil bij je eetgewoonten.

Wat valt onder ongezond eten?

Als we kijken naar ongezond eten, zien we dat het veel verder gaat dan alleen voor de hand liggende dingen, zoals fastfood en snoep. Waaruit bestaat het dan wel?

Fastfood en gefrituurd eten

Krokante gefrituurde kip, gouden frietjes, knapperige pizza’s en onweerstaanbare hamburgers zitten vol met dingen die we beter kunnen vermijden: transvetten, sterk bewerkt vlees en een flinke dosis zout. Daarnaast levert fastfood ons weinig voedzame nutriënten op. Het komt daarom niet als verrassing dat dit type voedingsmiddelen, en het gemak waarmee het verkrijgbaar is, een grote rol speelt in de toenemende gezondheidszorgen wereldwijd.²

Lees ook hoe het precies zit met gezonde en ongezonde vetten.

Suikerrijke zoetigheden

We zijn dol op de heerlijke zoete smaak van snoep, gebak, toetjes, chocolade en krokante muesli. Helaas zitten ze vol toegevoegde suiker en bieden minimale voedingswaarde. Zet je deze voedingsmiddelen toch regelmatig op je menu, dan kan dat op de langere termijn bijdragen aan het risico op tandbederf, schommelende bloedsuikerspiegels en andere gezondheidsproblemen.³

Bekijk ook onze blog over zoetstof vs. suiker of bekijk onze tips om suikervrij te eten.

Frisdranken en zoete (vruchten)dranken

Ook frisdranken, energiedrankjes en de meeste vruchtensappen bevatten aanzienlijke hoeveelheden suikers. Ja, zelfs dat pak sinaasappelsap waarmee je dacht wel goed te zitten. Om een glas sinaasappelsap te vullen, heb je al gauw 3 tot 5 sinaasappels nodig. Dat betekent ook dat je in één glas de suiker van 3 tot 5 sinaasappels binnenkrijgt. Naast het hoge suikergehalte, is sinaasappelsap door het ontbreken van voedingsvezels en de lage verzadigingswaarde (zorgt niet voor een ‘vol’ gevoel) ook niet per se een gezonde keuze.⁴

Geraffineerde en (sterk) bewerkte voeding

Deze categorie ongezond eten is heel breed. Het kan gaan over voeding waarvan natuurlijke componenten zijn verwijderd (zoals suikerriet waarvan suiker overblijft), of waarvan we bijvoorbeeld de houdbaarheid verlengen. Hiervoor worden allerlei ongewenste ingrediënten toegevoegd, of wordt het bewerkt op manieren waarbij waardevolle nutriënten verloren gaan.

In onze eerdere blog lees je over geraffineerde en bewerkte voeding en hoe je het herkent.

Bewerkt vlees

Gerookt en gepekeld vlees en producten zoals salami, bacon en klant-en-klare vleesproducten doen je gezondheid meer kwaad dan goed.⁵ Dit heeft onder meer te maken met de toegevoegde dierlijke vetten, cholesterol, zout, nitriet en andere ongewenste stoffen die ontstaan door bewerkingsprocessen.

Lees ook ons blog waarin we kijken of rood vlees ongezond is.

Overeten

Het behouden van een gezond gewicht draait vooral om de balans tussen de calorieën die we eten en verbruiken, ongeacht of dit uit gezonde of ongezonde voeding komt. Dit concept is natuurlijk niet helemaal zo zwart wit, maar betekent wel dat overmatige consumptie van gezonde voeding ook kan zorgen voor gewichtstoename.

Hoeveel calorieën per dag jij nodig hebt, kun je lezen in een ander artikel.

Weinig voedzame voeding

Een eetpatroon dat arm is aan voedzame voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, volle granen en mager vlees kan leiden tot tekorten aan essentiële voedingsstoffen. Dit heeft nadelige effecten op de algehele gezondheid en kan op de lange termijn allerlei gezondheidsproblemen veroorzaken.

8 tips om ongezond eten te vermijden

We weten allemaal dat het vermijden van ongezond eten belangrijk is, maar dat is in onze snelle samenleving soms makkelijker gezegd dan gedaan. Hier zijn enkele tips die niet alleen goed toe te passen zijn, maar ook een groot verschil maken in je dagelijkse leven:

1. Hoe korter de ingrediëntenlijst, hoe beter: begin met het aandachtig lezen van voedingsetiketten en let op verborgen suikers, vetten, en zout onder verschillende benamingen. Hoe hoger iets staat in de lijst, hoe meer er van dat ingrediënt in het product zit. Leer etiketten lezen in onze blog over hoe voedseletiketten je kunnen misleiden.
2. Slimme alternatieven: begin, een voor een, met het vervangen van bewerkte snacks door gezondere opties, zoals fruit, noten of yoghurt. Of tussendoortjes op basis van alleen natuurlijke ingrediënten.
3. Plan je maaltijden: door je maaltijden vooraf te plannen en inkopen te doen met boodschappenlijstjes, vermijd je dat je thuiskomt met alleen de dingen waar je op dat moment trek in hebt.
4. Kook vooruit: ben je geneigd om maaltijden te bestellen omdat je na het werk weinig energie hebt? Overweeg om te meal preppen, waarbij je eten voor meerdere dagen bereidt en invriest. Laat je inspireren door onze 4 gezonde lente recepten met seizoensgroenten.
5. Let op portiegroottes: schep je snel te veel eten op? Probeer eens kleinere borden en kommetjes te gebruiken, dit kan goed helpen met portiecontrole.
6. Experimenteer met kruiden en specerijen: in plaats van te vertrouwen op zout en suiker voor smaak, gebruik verse of gedroogde kruiden en specerijen zoals rozemarijn, gember, tijm of basilicum om je maaltijden smaakvol en interessant te maken. Deze bieden bovendien vaak ook allerlei gezondheidsvoordelen!⁶
7. Kies voor een stuk fruit in plaats van vruchtensap: terwijl fruit essentiële vezels bevat, mist vruchtensap deze belangrijke component. Dit gebrek aan vezels in veel westerse eetpatronen wordt zelfs beschouwd als een probleem voor de volksgezondheid.⁷
8. Integreer ‘mindful eating’: dit houdt in dat je bewust eet, met aandacht voor wat je eet en hoe je je voelt. Het gaat om genieten van elke hap en het herkennen van de signalen wanneer je vol zit. Zo leer je beter luisteren naar je lichaam, overeten voorkomen en meer genieten van gezondere voedingskeuzes.

Tot slot: elke keuze telt

Als we het hebben over gezond of ongezond eten, is duidelijk dat het niet alleen gaat om de vraag of pizza of wit brood ongezond is. Het gaat om het totaalplaatje van eetgewoonten en keuzes die we dagelijks maken; een combinatie van variatie, balans en luisteren naar wat je lichaam nodig heeft. Dus, de volgende keer dat je voor dat schap staat of een menu kiest, denk dan aan de kleine veranderingen die een groot verschil kunnen maken.

Advies nodig over gezonde eetgewoontes?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur