Nutri-Score: misleidend of handige tool?

Wat is Nutri-Score?

Voor degenen onder ons die nog niet hebben kennis gemaakt, Nutri-Score is een visuele weergave op de verpakkingen van voedselproducten die iets vertelt over hoe gezond het betreffende product is. Het idee is simpel: elk voedselproduct krijgt een score van A tot E, waarbij A (donkergroen) staat voor ‘gezondste keuze’ en E (rood) voor ‘minst gezonde keuze’.

Het lijkt misschien alsof een kleuterklas hiermee is losgelaten, maar achter deze ogenschijnlijk simpele labels zit een complexe berekening. De score is gebaseerd op het gehalte aan nutriënten zoals suikers, verzadigde vetten, zout, eiwitten, vezels, fruit, groenten en noten in een product. Hoewel de overheid het voedselkeuzelogo Nutri-Score officieel pas per 1 januari 2024 invoert, zien we het al wel op veel verpakkingen staan.

Lees in een ander blog alles over de Richtlijnen Goede Voeding en Schijf van Vijf.

Hoe werkt Nutri-Score?

Het berekenen van de Nutri-Score is eigenlijk een soort van voedingswiskunde. Elk product krijgt punten toegewezen op basis van het gehalte aan bepaalde voedingsstoffen per 100 gram. Enerzijds krijgt een product pluspunten voor gezonde factoren zoals vezels en eiwitten, en het percentage fruit, groenten en noten. Aan de andere kant kan het product minpunten krijgen voor het gehalte aan energie (kcal), suikers, verzadigd vet en zout.

Afbeeldingsbron: Voedselkeuzelogo Nutri-Score, Rijksoverheid.¹

De pluspunten worden van de minpunten afgetrokken waar een resultaat uitkomt. Dit resultaat bepaalt vervolgens de kleur en letter op de Nutri-Score van het product.

Nutri-Score: betekenis A tot en met E:

• Producten met Nutri-Score A (donkergroen): Dit zijn over het algemeen de gezondste keuzes. Deze producten hebben de laagste hoeveelheid minpunten en/of de hoogste hoeveelheid pluspunten. Het kan bijvoorbeeld een product zijn dat op basis van fruit of groente is, of een volkoren product.
• Producten met Nutri-Score B (lichtgroen): Dit zijn nog steeds prima keuzes, maar bevatten mogelijk iets meer suiker, zout, verzadigd vet of calorieën, of iets minder gezonde ingrediënten.
• Producten met Nutri-Score C (geel): Dit geeft een gemiddeld product aan. Deze voedingsmiddelen hebben een balans tussen plus- en minpunten.
• Producten met Nutri-Score D (oranje): Dit zijn producten die je volgens het voedselkeuzelogo liever niet te vaak kiest. Ze krijgen veel minpunten door bijvoorbeeld veel suiker en verzadigd vet, en bevatten ook nog weinig gezonde ingrediënten. Het gaat dan ook veelal om bewerkte voedingsmiddelen, snacks en zoetigheden.
• Producten met Nutri-Score E (rood): Deze producten hebben de minst gezonde samenstelling en vermijd je volgens het voedselkeuzelogo het liefst zoveel mogelijk.

De positieve kant van Nutri-Score

Nutri-Score kan een handige tool zijn voor degenen die niet thuis zijn in de wereld van voeding en nutriënten. In plaats van het uitpluizen van kleine lettertjes op verpakkingen, biedt Nutri-Score een directe visuele indicatie van de voedingswaarde van een product.

Daarnaast biedt Nutri-Score ons een eenvoudige manier om vergelijkbare producten tegen elkaar af te wegen. Zo kan het moeten kiezen tussen verschillende soorten granola een ware nachtmerrie zijn. Maar dankzij de Nutri-Score zie je in één oogopslag welke keuze het beste is voor je gezondheid. En dat kan het verschil maken tussen een voldaan gevoel na je ontbijt, of een ochtend vol spijt (en suiker).

De twijfelachtige kant van Nutri-Score

Voordat we onze vertrouwde voedseletiketten overboord gooien, zijn er een aantal valkuilen waar we rekening mee willen houden. Een van de grootste kritiekpunten is dat de Nutri-Score misleidend kan zijn. Een product kan bijvoorbeeld een hoge score krijgen, maar nog steeds ingrediënten bevatten die niet per se gezond zijn. Zo krijgt een huismerk suikervrije cola Nutri-Score B, en een smoothie op basis van fruit slechts een Nutri-Score D vanwege de van nature aanwezige suikers in fruit.

Daarnaast kan Nutri-Score moeite hebben met het onderscheiden van ‘goede’ en ‘slechte’ voedingsstoffen. Denk aan een pak koekjes dat veel suiker bevat, maar toch een redelijke score krijgt door de toevoeging van extra vezels en eiwitten. Nutri-Score vertelt simpelweg niet het hele verhaal.

Nutri-Score: gids of valkuil?

Als we alle feiten op een rijtje zetten, dan kan Nutri-Score zowel een waardevolle gids als een potentiële valkuil zijn. Zo biedt het aan de ene kant een eenvoudige manier om producten te beoordelen en je te helpen bij het maken van betere keuzes. Maar aan de andere kant kan Nutri-Score misleidend zijn door een vertekend beeld te geven van wat echt gezond is.

Hoewel dit systeem duidelijk zijn beperkingen heeft, kan Nutri-Score als onderdeel van een algeheel bewust voedingspatroon een handig instrument zijn. Maar het is in geen geval vervanging van grondige kennis over voeding en gezond eten. Het is daarom belangrijk om kritisch te blijven en je niet laten leiden door één enkel label.

Hoe beoordeel je de gezondheid van een product?

Nutri-Score is in principe een prima startpunt als het gaat om voedselkeuzes. Daarnaast zijn er een aantal dingen die je kunt doen om zelf te beoordelen of een product gezond (genoeg) is voor jou:

1. Check de ingrediënten: kijk voor producten met korte ingrediëntenlijsten en namen die herkenbaar zijn. En vermijd producten met onnodige toevoegingen, kunstmatige smaakstoffen, E-nummers en veel toegevoegde suikers, die ook wel schuil gaan onder namen als glucose-fructosestroop en maltodextrine.

2. Let op portiegrootte: het is makkelijk om te denken dat je gezond eet, alleen om te ontdekken dat de portiegrootte op het etiket eigenlijk de helft is van wat je normaal eet. Zo zie je op een zak popcorn nog weleens ‘121 kcal per portie’ staan, waarmee ze eigenlijk slechts 22,5 gram bedoelen en de hele zak 90 gram popcorn bevat.

3. Gebruik Nutri-Score in combinatie met andere tools: er zijn tal van apps en websites waar je gedetailleerde voedingsinformatie uithaalt om beter te begrijpen wat je eet, denk aan MyFitnessPal en Mijn Eetmeter. Hierin kun je onder andere je doelen stellen en eenvoudig bijhouden wat je binnenkrijgt.

4. Doe basiskennis op: we verwachten echt niet dat iedereen zich laat omscholen tot voedingsdeskundige. Maar door de basisprincipes te begrijpen kom je zelf al een heel eind. Lees je in ieder geval in over macronutriënten (eiwitten, koolhydraten en vetten) en micronutriënten (vitamines en mineralen). Onze blogpagina is hiervoor een uitstekend startpunt waar we complexe informatie voor iedereen toegankelijk maken.

5. Kies zoveel mogelijk voor ‘echt’ voedsel: dus niet voorverpakt, maar hele, onbewerkte voedingsmiddelen zoals fruit, groenten, volle granen, peulvruchten, noten en zaden. Het zijn allemaal voedzame keuzes die je lichaam voorzien van de juiste voedingsstoffen.

Tot slot: blijf zelf kritisch!

Hoewel het een handig kompas kan zijn, is Nutri-Score in elk geval geen magisch hulpmiddel dat ons alle antwoorden gaat geven. Het is belangrijk om je gezond verstand te blijven gebruiken en aandacht te besteden aan wat je in je lichaam stopt. Blijf jezelf daarom informeren over voeding, lees etiketten en laat wat je vanavond eet niet alleen afhangen van vrolijk gekleurde letters op een voedseletiket.

Advies nodig over gezonde voeding?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur