Vraag gratis advies aan
Doe de Vitaminetest
Het Indische goud kurkuma is al eeuwenlang een traditioneel kruidenmiddel in de Indische en Ayurvedische keuken. De populariteit van dit gele pigment wint ook bij ons steeds meer terrein. In dit artikel nemen we een kijkje in de keuken van deze wonderwortel.
Lees verder onder de afbeelding
Het gele pigment van de Curcuma longa, is al eeuwenlang in gebruik als traditioneel kruidenmiddel in India. Als gele kleurstof voor textiel, als smaakstof en als onderdeel van curry-poeder. Kurkuma heeft een aantal alternatieve benamingen zoals curcuma, koenier, koenjit, Indiase geelwortel, tarmeriek en in het Engels tumeric. Inherent aan de uiteenlopende benamingen is de veelzijdigheid van kurkuma en de voordelen voor ons gestel. Stiekem is dit nutriënt veel meer dan de bekende smaakmaker!
Heb jij wel eens kurkuma gebruikt? De smaak laat zich het beste omschrijven als lichtbitter en gepeperd. Verse kurkuma lijkt qua uiterlijk op gember, maar is wat fijner van structuur en heeft een oranje-gele kleur. De Curcuma longa komt oorspronkelijk uit India en kan 1 meter hoog worden.
Na het scheiden van de knollen, wortelstok en wortels worden deze ondergedompeld in kokend water en in de zon gelegd om te drogen. Door het drogen in de zon krijgen de ondergrondse delen een gele kleur. De typische gele kleur ontstaat bij het droogproces door curcumine. Het malen van de gedroogde wortels levert het geelgouden poeder dat wij kennen als kurkuma.1
Curcuminoïden zijn de belangrijkste stoffen in de aromatische specerij kurkuma. Curcuminoïden bestaan voor 80 procent uit curcumine en daarnaast uit demethoxy curcumine en bisdemethoxy curcumine. Het gele poeder dat we kennen van een gerecht als curry bevat 2,5 procent curcuminoïden. Sinds jaar en dag zorgt het gebruik van kurkuma in de keuken niet alleen voor kleur en geur maar vooral voor veelbelovende gezondheidseffecten.2
Wist je dat het effect van curcumine ervoor zorgt dat je darmen het eten beter verteren? Zo kan je maag-darmstelsel beter werk leveren. Bovendien is kurkuma goed voor de werking van de galblaas. De galblaas is verbonden met de lever (en het bovenste gedeelte van de dunne darm). En de lever is het belangrijkste orgaan als je jouw lichaam wilt ontgiften. Kurkuma helpt de lever zijn werk goed te doen.3
Kurkuma kent tal van gezondheid ondersteunende eigenschappen en kan hierdoor breed ingezet worden. Uit onderzoek blijkt dat het bestanddeel curcumine succesvol werk levert bij ontstekingsongemak. Zo komt het bijvoorbeeld je beweeglijkheid ten goede.4 Verder blijkt dat curcumine helpt als antioxidant het lichaam te beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Daarnaast toont onderzoek aan dat kurkuma helpt bij het stabiel houden van de bloedglucose, je stemming ten goede kan komen en verlichting geeft bij je maandelijkse ongemakken.3
Wetenschappelijk onderzoek laat ook zien dat zwarte peper met piperine de opname van curcumine bevordert.5 Het kan dus geen kwaad om je viscurry met kurkuma van wat extra gemalen zwarte peperkorrels te voorzien.
Schaal je na het lezen van dit artikel je weekmenu op met kurkuma-rijke gerechten? Als je van de smaak houdt is dit een prima plan. Het is echter niet zo dat je door alleen het toevoegen van kurkuma voldoende curcumine binnenkrijgt. Dit komt omdat curcumine niet zo makkelijk wordt opgenomen door het lichaam. Ook breekt de lever curcumine af. Alleen het kruid toevoegen aan je voeding is dus niet zo effectief wanneer gezondheidsbevordering het doel is.6
Toch aan de slag met het gele poeder? Let er dan op dat je de kurkumawortel niet zomaar rauw kunt eten. Vermalen of meekoken zijn smaakvolle aanvullingen voor in je keuken, al zin in kurkuma thee of smoothie?
Hoe meer, hoe beter. Dat gaat in het geval van de Indiase geelwortel niet op. Als je grote hoeveelheden kurkuma consumeert is de kans op bijwerkingen groot. Wetenschappers zeggen dat mensen veilig twee keer per dag 500 milligram gedurende dertig dagen kunnen eten of drinken. Deze hoeveelheid bereik je al snel. Bedenk bijvoorbeeld dat een theelepel al twee à drie gram kurkuma-poeder bevat. Vanaf zes gram per dag gedurende vier tot zeven weken kun je last krijgen van bijwerkingen, zoals ongemak in het maag-darmstelsel. Ook een droge mond en een overreactie van de huid zijn mogelijk.6
Een aantal van deze nadelen is te ondervangen door gebruik te maken van een hoogwaardige kurkuma supplement.
Naast de zintuigelijke verrijking van gerechten heeft kurkuma nog tal van gezondheidsvoordelen. We zetten 10 voordelen van dit gele goud voor je op een rij.
Een van de effecten van het gebruik van kurkuma met curcumine is dat het helpt om voedsel beter te verteren. Dat voelt niet alleen prettiger voor je darmen, maar het zorgt er ook voor dat je darmen hun werk goed kunnen blijven doen.7
Regelmatig kurkuma verwerken in gerechten is goed voor de bloedcirculatie en het libido. Door de verbeterde bloedtoevoer en een verhoogd libido is de match tussen het nutriënt en succes in de slaapkamer snel gelegd.8
Onderzoek toont aan dat wanneer je dagelijks kurkuma aan je voedingspatroon toevoegt, de curcumine een rol heeft bij het voorkomen van ontstekingen heeft. Het ondersteunt bij de normale en kortdurende reactie van je lichaam om stofjes die daar niet horen op te ruimen of beschadigd weefsel te herstellen. Soepel bewegen is een positief effect.
Tip: breng je vezelrijke pompoensoep op smaak met wat gember en kurkuma.
Afbraak van (voedings)stoffen zijn een reden voor het lichaam om vrije radicalen te vormen. Je lichaam neutraliseert de meeste vrije radicalen zelf. Antioxidanten zijn stofjes die daar extra bij helpen. Antioxidanten krijg je binnen via je voeding. Bij een teveel aan vrije radicalen of een tekort aan antioxidanten ligt beschadiging aan je gezonde weefsels en cellen op de loer. Curcumine in kurkuma is een krachtige antioxidant en helpt je lijf weefsels en cellen te beschermen.8
Uit onderzoek blijkt dat kurkuma de productie van serotonine en dopamine bevordert. Deze gelukshormonen hebben een positieve invloed op je humeur. Ben je gevoelig voor sombere dagen? Voeg wat vaker kurkuma toe aan je voeding.8
Kurkuma werkt zuiverend, brengt je stofwisseling in balans en verwijdert daarnaast ook schadelijke stoffen uit je lever zoals metalen. Happy liver, happy you!9
Kurkuma heeft een gunstig effect op de werking van de bloedvaten. Een positief effect van het regelmatig nuttigen van dit kruid is een verlaging van een te hoge bloeddruk.9 Een goede tip: drink ’s avonds een kop warme melk met honing en een theelepel kurkuma.
Het hormoon insuline zorgt er normaal voor dat de hoeveelheid suiker in je bloed in balans is. Als de werking van insuline verstoord is kan teveel suiker in je bloed een gevolg zijn (hyperglycemie). Je bent er als het ware ongevoelig voor geworden wat op langere termijn voor schade aan allerlei organen kan zorgen. Curcumine kan de gevoeligheid voor insuline helpen verbeteren en zo zorgen voor een daling van de suikerpieken in je bloed.9
Het eten van kurkuma heeft een versnelt effect op de vetstofwisseling en helpt zo bij het stimuleren van de vetverbranding. Het kruid stimuleert de productie van maagsappen en de werking van de lever en gal. Handig bij het verteren van vettig eten.9
Een grote oorzaak van plafondstaren een hoge aanmaak van het stresshormoon cortisol in de hersenen. Bij het consumeren van kurkuma verlaagt het gehalte van cortisol in de hersenen.10.
Kurkuma gezond? Als we alle voordelen van consumptie van dit kruid afwegen tegen de bijwerkingen is het antwoord op deze vraag volmondig ja! Het bestanddeel curcumine in kurkuma heeft naast haar rol in het ontstaan van ontstekingen een positieve invloed op het humeur, de spijsvertering, bloeddruk, bloedsuiker en vetverbranding. Voeg zwarte peper toe en de piperine en curcumine verenigen hun krachten. Wil je meer weten over het gebruik en suppletie van kurkuma? Vraag het een van onze specialisten.