Gastric bypass operatie: welke vitamines heb je nodig?

Wat is een gastric bypass operatie?

Gastric bypass operatie is een andere benaming voor een maagverkleining. In Nederland kiezen jaarlijks zo’n 12.000 mensen met (ernstig) overgewicht voor deze ingreep, met als doel:

• gewicht te verliezen;
• verbetering van de bloedsuikerspiegel;
• verbetering van de bloeddruk;
• verhelpen van slaapproblemen door overgewicht;
• verbetering van het cholesterol.

Hoe wordt een gastric bypass operatie uitgevoerd?

In Nederland is de roux-en-y gastric bypass het populairst. Naast het verkleinen van het maagvolume, creëert de chirurg bij deze techniek een omlegging van het spijsverteringskanaal. Dit gaat via een kijkbuisoperatie of met een robot.

Sinds een paar jaar is hier een variant op gekomen, namelijk de mini gastric bypass. Ook hierbij wordt een omleiding gecreëerd maar met een andere vorm. De ingreep bij een mini bypass duurt iets korter dan bij een klassieke gastric bypass en kan eventueel opnieuw uitgevoerd worden.

Hoe zorgt een gastric bypass voor gewichtsverlies?

• Door het verkleinen van de maag past er minder voedsel in waardoor je alleen nog kleine porties kunt eten.
• Je lichaam neemt minder voedingsstoffen op door een omleiding van de maag naar de dunne darm.
• De ingreep zou voor een verschuiving van de hongerhormonen kunnen zorgen waardoor je sneller én langer verzadigd bent.¹

Welke veranderingen kunnen nadelig zijn? 

In het eerste jaar na een gastric bypass operatie verliezen veel mensen al het grootste deel van hun overgewicht.² Hoewel het superfijn is om kilo’s af te vallen deze resultaten te behalen, krijg je ook te maken met een nieuwe uitdaging die de nodige risico´s met zich meebrengt.

Na een maagverkleinende operatie is het moeilijker om voldoende voedingsstoffen uit eten en drinken binnen te krijgen. Natuurlijk doordat je letterlijk minder kunt eten, maar ook door de reconstructie van het spijsverteringskanaal. 

Hierdoor vinden de volgende veranderingen plaats:³

Je maakt minder maagsappen aan

Maagsap bestaat onder andere uit pepsine, een enzym dat eiwitten afbreekt, en zoutzuur, dat spijsverteringsenzymen activeert. Hierdoor worden nutriënten zoals foliumzuur, vitamine B12 en diverse mineralen minder goed vrijgemaakt uit het voedingseiwit.

Je maakt minder intrinsieke factor aan

Nog een stof in het maagsap is intrinsieke factor, geproduceerd door het maagslijmvlies. Deze stof koppelt zich met vitamine B12 (extrinsieke factor) waarna transport door de darmwand plaats kan vinden. Door het wegnemen van een deel van de maag maak je ook minder intrinsieke factor aan. 

De nieuwe verbinding slaat een belangrijk deel van de spijsvertering over

De twaalfvingerige darm voegt verteringssappen uit de alvleesklier aan het voedsel toe. Deze bevatten enzymen zoals trypsine, amylase, lipase en protease. Ze zijn nodig voor de vertering van suikers, eiwitten en vetten, en het vrijmaken van voedingsstoffen. Vervolgens komt de voedselbrij in de nuchtere darm terecht waar de vrijgekomen voedingsstoffen worden opgenomen in het bloed.

Bij de roux-en-y methode wordt de maaginhoud via een nieuwe verbinding naar het laatste deel van de nuchtere darm geleid. Hierdoor worden de twaalfvingerige darm en het eerste deel van de nuchtere darm tijdens de spijsvertering overgeslagen.

Vitamine na gastric bypass: let op deze nutriënten!

Na een gastric bypass operatie is het extra belangrijk om op de volgende vitamines en mineralen te letten:^3,4

Vitamine A

Een verlaagde vitamine A-status, dat onder andere nachtblindheid kan veroorzaken, komt normaal gesproken niet zomaar voor. Maar omdat de opname ervan plaatsvindt in het eerste deel van de dunne darm, is het na een gastric bypass operatie niet zeldzaam.

Vitamine B12

Vitamine B12, dat voor de opname afhankelijk is van voldoende maagsappen en intrinsieke factor, krijgen we alleen binnen uit dierlijke producten. Ben je vegetariër of veganist? Dan is deze vitamine nog belangrijker na een gastric bypass operatie.

Lees ook ons blog Wat doet vitamine B12 voor meer informatie over dit nutriënt.

Thiamine (vitamine B1) en foliumzuur (vitamine B11)

De twaalfvingerige darm en nuchtere darm zijn de belangrijkste plekken voor de opname van foliumzuur en thiamine. Bovendien spelen beide vitamines een rol in de activiteit van bepaalde enzymen die betrokken zijn bij de energiestofwisseling. Door hun onderlinge samenwerking zijn B-vitamines in combinatie het krachtigst.

Vitamine D en calcium

Lage vitamine D-waardes lijken het vaakst voor te komen na een gastric bypass operatie. De oorzaak ligt in het snelle gewichtsverlies, de vermindering van galzouten, en het overslaan van de nuchtere darm. Ook hebben patiënten vaak voor de ingreep al lage waardes vanwege de link met (ernstig) overgewicht.^4,5,6

De opname van vitamine D beïnvloedt vervolgens de calcium-status. De vitamine is namelijk belangrijk voor het vrijmaken van calcium uit voeding. Bovendien vindt de calciumopname ook grotendeels in de twaalfvingerige darm en nuchtere darm plaats, wat niet meer kan.5

IJzer, koper, selenium en zink

De maag, twaalfvingerige darm en het eerste deel van de nuchtere darm zijn de belangrijkste plekken voor de opname van deze mineralen. Het wordt dan ook aangeraden om op de inname van deze nutriënten te letten na een gastric bypass operatie.

Wat mag je eten na een gastric bypass?

De eerste dagen na de operatie eet je geen vaste voeding. Je lichaam moet hieraan wennen waardoor je misschien hoofdpijn en duizeligheid ervaart. Gelukkig gaat dit vanzelf over. Daarna begin je met het opbouwen met lichtverteerbare maaltijden, zoals puree, zachtgekookte groente, mager beleg en rijp fruit. Een staafmixer komt dan goed van pas! Vermijd daarnaast zo lang mogelijk pittig gekruid eten en koolzuurhoudende dranken.
 

Na een gastric bypass kun je niet je oude eetpatroon hervatten. Leer daarom jezelf deze 9 nieuwe eetgewoontes aan:

1. Eet kleinere porties
2. Eet meer tussenmaaltijden
3. Eet langzamer en bewust
4. Zit rechtop tijdens het eten
5. Drink niet tijdens de maaltijd
6. Vermijd energierijke producten zoals vruchtensappen, koekjes en ijs
7. Drink gedurende de dag voldoende water
8. Eet vezels uit volkoren- en roggebrood, groente en fruit voor een goede stoelgang
9. Luister naar de signalen van je lichaam

Elk voordeel heeft een nadeel, tenzij je goed voorbereid bent

Na een gastric bypass operatie eet je minder en neem je voedingsstoffen beperkt op. Met name vitamine A, B12, D, thiamine, foliumzuur en de mineralen ijzer, selenium, zink en koper dienen in de gaten gehouden te worden.

Zelf zijn we voorstander van advies op maat. Geen lichaam is hetzelfde en verdient daarom een persoonlijke benadering. Krijg je geen dagmenu of afvalschema na de gastric bypass operatie vanuit de kliniek? Dan raden we aan om zelf contact op te nemen met een gespecialiseerde voedingsdeskundige.

Advies nodig na een gastric bypass?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur