Waarom is gember gezond? 8 voordelen op een rij

De oorsprong van gember voor een gezond leven

Gember komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië en is het wortelstok-gedeelte van de plant Zingiber officinale. Duizenden jaren geleden, met name in India en China, ontdekten mensen daar dat deze kruidige wortel het niet alleen goed deed in diverse gerechten. Het bleek ook bijzonder nuttig binnen hun traditionele geneeskunde. Het werd gebruikt als ondersteuning bij bijvoorbeeld een onrustige maag, om verkoudheid “naar buiten te drijven”, of als verwarmend kruid voor innerlijke balans. Gember is daarmee diep verweven in oosterse tradities om bij te dragen aan een gezond leven.¹

Eenmaal door handelaren ontdekt, verspreidde de aromatische wortel zich razendsnel over de continenten. Tegenwoordig wordt gember wereldwijd gekweekt en duikt het overal op: in verse sappen, als thee, in patisserie en zelfs als supplement. Toch is dat gebruik pas het puntje van de ijsberg. Laten we kijken wat de wetenschap zegt over de voordelen van gember en hoe gezond het nu werkelijk is.

Welke werkzame stoffen maken gember naar verluidt gezond?

Gember dankt zijn reputatie grotendeels aan een reeks actieve verbindingen. Die geven het die pittige geur en smaak, en wekken al jaren interesse bij onderzoekers.

• Gingerolen: gingerolen zijn scherpe fenolen die vooral in verse gember zitten. De meest genoemde variant heet 6-gingerol en staat bekend om zijn intense smaak. Door de gelijkenis met capsaïcine (uit chilipeper) en curcumine (uit kurkuma) is men gaan zoeken naar mogelijke effecten op de immuunrespons en antioxidatieve eigenschappen.¹
• Shogaol: shogaolen ontstaan als gingerolen verhit of gedroogd worden. Zo kan 6-shogaol in gedroogde gember flink oplopen. De smaak is nog pittiger en volgens laboratoriumstudies zelfs biologisch potenter dan gingerolen.¹
• Paradolen: paradolen zijn andere scherpe fenolen die kunnen ontstaan door hydrogenatie van shogaolen, een chemisch proces dat onverzadigd vet omzet in verzadigd vet.

Naast deze drie zitten er nog veel meer werkzame stoffen in gember, zoals gingerdionen, zerumbon en sesquiterpenen. Ook beschikken ze over vitamine C en flavonoïden. Samen vormen deze stoffen een krachtige cocktail aan fenolen en antioxidanten die het mogelijke toepassingsgebied van gember zo breed maken.^2,3

Wat doet gember met je lichaam?

Als je gember eet, worden de werkzame stoffen zoals gingerolen en shogaolen via de dunne darm in je bloedbaan opgenomen. Dit gaat vrij snel: binnen een uur na inname bereiken sommige van deze stoffen hun hoogste niveau in het bloed.⁴

Eenmaal in je bloedbaan kan je lever de stoffen metaboliseren en deels koppelen aan glucuronide. Daardoor worden ze oplosbaar en kunnen ze zich door je lijf verspreiden. Na verloop van tijd scheid je ze uit via urine en gal.¹

Voor deze stoffen door je lichaam reizen, komen ze eerst in contact met je maag. Hier kunnen ze invloed hebben op de snelheid van de maaglediging, al is nog niet precies bekend hoe sterk dat effect is. Daarnaast blijkt dat gember de activiteit van spijsverteringsenzymen, zoals pancreaslipase en trypsine, kan beïnvloeden, maar ook hierbij is nog onduidelijk hoe dit precies werkt.

Aangezien de werkzame stoffen uit gember zich door verschillende delen van je lichaam verplaatsen, worden ze in uiteenlopende wetenschappelijke studies onderzocht. Dit verklaart mede waarom gember zo’n breed scala aan mogelijke toepassingen heeft.

8 potentiële voordelen die gember gezond maken (volgens de wetenschap)

Nu de langverwachte vraag: waar is gember goed voor? Hoewel er nog veel vraagtekens zijn, hebben wetenschappers al veel mogelijke gezondheidsvoordelen van gember in kaart weten te brengen.

1. Bij misselijkheid

Gember wordt al eeuwenlang gebruikt bij misselijkheid, en wetenschappelijk onderzoek bevestigt dit deels. Vooral bij zwangerschapsmisselijkheid lijken de effecten positief. Gember is ook onderzocht bij misselijkheid met andere oorzaken, hoewel verschillende studies lieten zien dat gember ook hier voor verlichting kon zorgen, werd dit niet in alle studies gezien. Een theorie is dat de gingerolen en shogaolen een positief effect hebben op het spijsverteringskanaal.^5,6

2. Ondersteuning van de spijsvertering

Is gember goed voor de maag en darmen? Onderzoekers zien aanwijzingen dat gember invloed heeft op de snelheid waarmee voedsel je maag verlaat en door je darmen beweegt. Zo werd in dierstudies gezien dat voedsel de maag sneller verliet.^1,6 Ook zou gember de beweeglijkheid van de darmen kunnen verhogen.⁷

3. Bij afvallen

Vaak wordt gezegd dat gember helpt bij afvallen. Er zijn inderdaad verkennende onderzoeken die suggereren dat gember invloed kan hebben op gewichtsbeheersing. Zo lieten eerste kleine klinische studies met mensen aanwijzingen zien voor een effect. Het idee hierachter is dat de actieve stoffen in gember invloed hebben op vetverbranding of energieverbruik. Dit is tot nu toe echter alleen nog in dierstudies gezien.^1,2,3

Hoewel gember er op zichzelf waarschijnlijk niet voor zal zorgen dat je meteen kilo’s af zult vallen, kan het in combinatie met een gezond eetpatroon en regelmatige lichaamsbeweging wel een steuntje in de rug bieden.

4. Voor het immuunsysteem?

Studies suggereren dat gember kan bijdragen aan een evenwichtige immuunrespons, vooral in relatie tot ontstekingsprocessen. Daarnaast laat laboratoriumonderzoek zien dat gember de groei van bepaalde schadelijke bacteriën kan remmen, hoewel het onduidelijk is of dit effect zich ook in de praktijk laat zien.^2,3,8,9

5. Voor bloedsuiker

Verschillende onderzoeken laten zien dat gember een stabielere bloedsuikerspiegel kan ondersteunen. Op korte termijn waren de resultaten wisselend. In sommige studies werd verbetering gezien van de nuchtere bloedsuikerspiegel, terwijl andere geen effect vonden. Op langere termijn vonden de meeste studies wel positieve effecten.

In deze onderzoeken werd gebruik gemaakt van gembersupplementen, die wat hoger gedoseerd waren dan de hoeveelheden die je normaal uit voeding zou halen. Wat de optimale dosering is, is echter nog niet duidelijk.^10,11

6. Voor hart en vaten

Sommige onderzoekers brengen gember in verband met een stabiele cholesterolwaarde en een gezonde doorbloeding, al kan het effect per persoon verschillen.^1,2,3,5 Gember past binnen een gezonde leefstijl, maar is hier geen vervanging voor.

7. Voor gewrichten

Er zijn aanwijzingen dat gember kan helpen bij dagelijks comfort van gewrichten, al is dit vooralsnog gebaseerd op kleinschalige studies. Wetenschappers benadrukken dan ook dat er meer bewijs nodig is om te achterhalen hoe gember deze rol precies vervult.^1,2,3,6

8. Cognitieve functies

Geheugen beschermen op latere leeftijd? Er zijn subtiele aanwijzingen dat gember dankzij antioxidatieve eigenschappen cognitieve functies zou kunnen ondersteunen, maar experts wachten op uitgebreider onderzoek om dit te onderbouwen.^1,2,3

Waar is gember niet goed voor?

Shampoos en conditioners met gember en zelfs gember haargroeiserum: de specerij zou allerlei wonderen verrichten voor je haar. Tot op heden ontbreekt echter elk wetenschappelijk bewijs voor deze magische haarverbetering. Sterker nog, sommige studies suggereren dat bestanddelen in gember de haargroei juist kunnen remmen.

Wanneer gember vermijden?

Gember is over het algemeen veilig in normale hoeveelheden. Toch is enige voorzichtigheid geboden als je bloedverdunners gebruikt, een gevoelige maag hebt of tijdens de zwangerschap hoge doseringen wilt nemen. Een kopje gemberthee is meestal geen probleem, maar bij grotere hoeveelheden is het verstandig om eerst met een arts of verloskundige te overleggen.

Tot slot: zelf ervaren hoe gezond gember kan zijn?

Gember wordt al eeuwenlang gebruikt en is inmiddels niet meer weg te denken uit de keuken. Wil je het zelf proberen? Voeg wat geraspte gember toe aan je roerbak of soep, of maak een kop verse gemberthee met een schijfje in heet water. Ook in de wetenschap blijft gember een interessant onderwerp, waarbij nog wordt gekeken naar de optimale doseringen. Hoe je het ook gebruikt, gember is een smaakvolle toevoeging aan een gezonde leefstijl.

Meer advies nodig over gezonde voeding?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur