Vraag gratis advies aan
Doe de Vitaminetest

Weerstand verbeteren? De rol van slaap, beweging en stress

Een sterk immuunsysteem is de basis voor een gezond leven. Wist je dat jouw dagelijkse gewoontes – zoals beweging en slaap – hier direct invloed op kunnen hebben? In dit artikel bespreken we hoe verschillende factoren je immuunsysteem een boost kunnen geven en delen we praktische tips om een gezonde balans te vinden in je levensstijl.

Lees verder onder de afbeelding

Weerstand verbeteren? De rol van slaap, beweging en stress

Onderwerpen in dit artikel

  • Het effect van je levensstijl op je immuunsysteem
  • Waarom slaap essentieel is voor je immuunsysteem
  • Sporten voor een sterk immuunsysteem: wat werkt?
  • Stress en je immuunsysteem: de positieve én negatieve effecten
  • Tot slot: boost je immuunsysteem met gezonde gewoontes

Het effect van je levensstijl op je immuunsysteem

Het immuunsysteem is een complex netwerk dat ons lichaam beschermt tegen schadelijke invloeden van buitenaf. In ons blog: Hoe werkt onze weerstand? Alles over ons immuunsysteem!, lees je uitgebreid hoe dit systeem functioneert. Jouw levensstijl kan een grote invloed hebben op hoe goed je immuunsysteem zijn werk doet. Niet alleen gezondheidsproblemen of medicijnen, zoals afweer-onderdrukkende medicijnen, kunnen het verzwakken – ook je dagelijkse gewoontes spelen een rol.

Een gebalanceerd dieet, voldoende slaap, regelmatig bewegen en momenten van ontspanning zijn allemaal essentieel voor een sterk immuunsysteem. Deze elementen ondersteunen de aanmaak van antistoffen en verbeteren je algehele weerstand. Zorg daarom voor de juiste balans in je leven om je immuunsysteem optimaal te laten functioneren.

Bekijk ook ons blog met leefstijltips om het immuunsysteem te versterken.

Waarom slaap essentieel is voor je immuunsysteem

Een goede nachtrust is onmisbaar voor het optimaal functioneren van je immuunsysteem. Tijdens je slaap krijgt je lichaam de kans om te herstellen en worden essentiële immuunprocessen versterkt. Uit onderzoek blijkt dat een goede nachtrust de aanmaak stimuleert van verschillende immuuncellen.1

Wanneer je te weinig slaapt, raakt je immuunsysteem verzwakt. Mensen die onvoldoende slapen, hebben een verhoogd risico op klachten omdat hun lichaam minder goed in staat is om lichaamsvreemde stoffen af te weren.2 Lees ook ons blog over hoe je een slaaptekort kunt herkennen en wat je ertegen kunt doen.

Niet alleen de hoeveelheid slaap, maar ook de kwaliteit ervan is belangrijk. Voldoende diepe slaap versterkt namelijk het geheugen van je afweercellen, waardoor ze sneller en efficiënter indringers kunnen herkennen en bestrijden.3 Een vast slaapschema en een goede nachtrust zijn daarom belangrijk om je immuuncellen de tijd te geven om te herstellen en hun functies te versterken.

vrouw-die-wakker-wordt

Sporten voor een sterk immuunsysteem: wat werkt?

Sporten is een krachtige manier om je immuunsysteem te ondersteunen. Door regelmatig te bewegen stimuleer je de circulatie van immuuncellen en de lymfestroom, wat helpt bij het verwijderen van afvalstoffen en toxines uit je lichaam.4-8  Regelmatig bewegen, zoals een stevige wandeling of een intensieve workout, kan je immuunsysteem een boost geven en je helpen gezond te blijven.6-8

Volgens de Gezondheidsraad is het belangrijk om elke week minstens 150 minuten matig intensief te bewegen, bijvoorbeeld door te wandelen of te fietsen.9 Daarnaast wordt aangeraden om minimaal twee keer per week spier- en botversterkende oefeningen te doen, zoals krachttraining.9 Deze regelmaat helpt je niet alleen om fitter te worden, maar ondersteunt ook je weerstand.

Maar let op, té veel sporten kan juist een negatief effect hebben. Hoewel beweging gezond is, kan langdurig en intensief trainen zonder voldoende rust leiden tot overbelasting.10,11 Dit kan je immuunsysteem verzwakken omdat je lichaam dan niet de kans krijgt om goed te herstellen. Dit merk je bijvoorbeeld aan aanhoudende vermoeidheid, stemmingswisselingen en verminderde sportprestaties.10,11

Luister daarom goed naar je lichaam. Plan minimaal één rustdag per week in en zorg voor voldoende eiwitten om je spieren te ondersteunen en optimaal te laten herstellen. Voor meer handige tips kan je ons eerder verschenen blog bekijken: 7 manieren om spierherstel na het sporten te bevorderen.

Stress en je immuunsysteem: de positieve én negatieve effecten

Stress-situaties kunnen een flinke impact hebben op je immuunsysteem, vooral wanneer het langdurig aanhoudt. Als je lichaam continu onder spanning staat, bijvoorbeeld door werkdruk of emotionele zorgen, stijgt de aanmaak van het hormoon cortisol. Dit hormoon zet je lichaam in een 'overlevingsmodus', maar op de lange termijn kan dit je immuunsysteem onderdrukken.12,13    Je afweercellen werken dan minder efficiënt, waardoor je vatbaarder wordt.12,13

Maar wist je dat kortdurende stress juist een positief effect kan hebben? In bepaalde situaties, zoals bij een intensieve workout of de spanning van een presentatie, zorgt een tijdelijke piek in cortisol ervoor dat je immuuncellen sneller in actie komen.12,13 Dit kan je immuunsysteem een boost geven en helpen om bedreigingen beter af te weren.12,13

Gelukkig zijn er manieren om de negatieve effecten van langdurige stress te verminderen. Regelmatig bewegen, mediteren of simpelweg naar ontspannende muziek luisteren, kan je stressniveau aanzienlijk verlagen en zo je immuunsysteem ondersteunen.

Bekijk ook onze tips die je kunnen helpen om met stress om te gaan of om stress te verminderen.

man-die-presenteert

Voeding en je afweersysteem

Wat je eet, kan een directe invloed hebben op je immuunsysteem. Met een gezond en gevarieerd voedingspatroon voorzie je je lichaam van de juiste voedingsstoffen die essentieel zijn voor het versterken van je afweersysteem. Denk aan vitamine A, C en D en de mineralen zink en selenium, die allemaal bijdragen aan een sterke immuunrespons.14,15

Voedingsmiddelen rijk aan antioxidanten, zoals citrusvruchten, bessen en groene bladgroenten, helpen je lichaam te beschermen tegen vrije radicalen en verminderen oxidatieve stress.14 Daarnaast zijn eiwitten uit bronnen zoals vlees, vis, eieren en peulvruchten onmisbaar voor de aanmaak van antistoffen die je lichaam beschermen tegen indringers.15

Ook je darmgezondheid speelt een grote rol in je weerstand. Probiotische voedingsmiddelen, zoals yoghurt, ondersteunen een gezonde darmflora en dragen zo indirect bij aan een sterker immuunsysteem.16 Vermijd daarnaast ultra-bewerkte voeding en overmatige suikerinname om je immuunsysteem optimaal te laten functioneren en je lichaam in topconditie te houden.17,18

Bekijk ook ons blog met 10 voedingsmiddelen die helpen je weerstand te verhogen.

Praktische tips voor een goede weerstand

Om je immuunsysteem sterk te houden, is het belangrijk om een balans te vinden tussen beweging, slaap en ontspanning. Hier zijn een paar praktische tips:

  1. Beweging: plan dagelijks 30-60 minuten beweging in. Dit hoeft geen intensieve work-out te zijn – zelfs een wandeling of een yoga-sessie kunnen al helpen je immuunsysteem te versterken.
  2. Slaap: zorg voor een vast slaapritme en probeer elke nacht 7 tot 9 uur kwalitatieve slaap te krijgen. Creëer een rustgevende slaapomgeving door bijvoorbeeld een opgeruimde, donkere en stille kamer te creëren.
  3. Ontspanning: plan elke dag momenten van ontspanning in om stress te verminderen. Luister naar muziek, lees een boek, of probeer een meditatieoefening om je geest tot rust te brengen en je lichaam de kans te geven om te herstellen.
  4. Gezonde voeding: zorg voor een gebalanceerd dieet rijk aan groenten, fruit, volle granen, en magere eiwitten. Drink daarnaast voldoende water om gehydrateerd te blijven. Dit helpt bij het transport van voedingsstoffen in het lichaam en ondersteunt de afvoer van afvalstoffen.

Tot slot: boost je immuunsysteem met gezonde gewoontes

Je immuunsysteem is sterk afhankelijk van je dagelijkse gewoontes, zoals voeding, slaap en beweging. Door bewuste keuzes te maken en een gezonde routine op te bouwen kun je je weerstand een flinke boost geven. Denk daarbij aan een gebalanceerd dieet vol vitamines en mineralen, creëer een vast slaapritme voor voldoende hersteltijd, en blijf in beweging op een manier die bij jou past. Vergeet daarnaast niet om momenten van ontspanning in te plannen om stress te verminderen. Zo ondersteun je je lichaam op een natuurlijke manier om gezond te blijven.

Meer advies nodig over een gezonde levensstijl?
Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.
Vraag gratis advies aan
Britt

Britt

Productadviseur

Referenties
  1. Besedovsky, L., Lange, T., & Haack, M. (2019). The Sleep-Immune crosstalk in health and disease. Physiological Reviews, 99(3), 1325–1380.
  2. McIntyre, R. S. (2016). Sleep and […]: Implications for domain approach and Treatment opportunities. Biological Psychiatry, 80(1), 9–11.
  3. Spiegel, K., Rey, A. E., Cheylus, A., Ayling, K., Benedict, C., Lange, T., Prather, A. A., Taylor, D. J., Irwin, M. R., & Van Cauter, E. (2023). A meta-analysis of the associations between insufficient sleep duration and antibody response to vaccination. Current Biology, 33(5), 998-1005.e2.
  4. Clark, A., & Mach, N. (2016). Exercise-induced stress behavior, gut-microbiota-brain axis and diet: a systematic review for athletes. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 13(1).
  5. Braun, C. A., & Anderson, C. M. (2017). Applied pathophysiology: a conceptual approach to the mechanisms of disease (Third edition). Wolters Kluwer.
  6. Brown, W. M. C., Davison, G. W., McClean, C. M., & Murphy, M. H. (2015). A systematic review of the acute effects of exercise on immune and […] in untrained adults. Sports Medicine - Open, 1(1).
  7. Chastin, S. F. M., Abaraogu, U., Bourgois, J. G., Dall, P. M., Darnborough, J., Duncan, E., Dumortier, J., Pavón, D. J., McParland, J., Roberts, N. J., & Hamer, M. (2021). Effects of regular physical activity on the immune system, Vaccination and Risk of Community-Acquired Infectious Disease in the general Population: Systematic Review and Meta-Analysis. Sports Medicine, 51(8), 1673–1686.
  8. Nieman, D. C., & Wentz, L. M. (2018). The compelling link between physical activity and the body’s defense system. Journal of Sport and Health Science/Journal of Sport and Health Science, 8(3), 201–217.
  9. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (2021, January 4). Beweegrichtlijnen 2017. Advies | Gezondheidsraad.
  10. Smith, L. L. (2003). Overtraining, excessive exercise, and altered immunity. Sports Medicine, 33(5), 347–364.
  11. MacKinnon, L. T. (2000). Overtraining effects on immunity and performance in athletes. Immunology and Cell Biology, 78(5), 502–509.
  12. Segerstrom, S. C., & Miller, G. E. (2004). Psychological stress and the human Immune System: A Meta-Analytic Study of 30 Years of Inquiry. Psychological Bulletin, 130(4), 601–630.
  13. Dhabhar, F. S. (2014). Effects of stress on immune function: the good, the bad, and the beautiful. Immunologic Research, 58(2–3), 193–210.
  14. Reider, C. A., Chung, R., Devarshi, P. P., Grant, R. W., & Mitmesser, S. H. (2020). Inadequacy of immune health nutrients: Intakes in US Adults, the 2005–2016 NHANES. Nutrients, 12(6), 1735.
  15. Gombart, A. F., Pierre, A., & Maggini, S. (2020). A review of micronutrients and the immune System–Working in harmony to reduce the risk of […]. Nutrients, 12(1), 236.
  16. Gogineni, V., Morrow, L., & Malesker, M. (2013). Probiotics: mechanisms of action and clinical applications.
  17. Leo, E. E. M., Peñafiel, A. M., Escalante, V. M. H., & Araujo, Z. M. C. (2021). Ultra-processed diet, systemic oxidative stress, and breach of immunologic tolerance. Nutrition, 91–92, 111419.
  18. Ma, X., Nan, F., Liang, H., Shu, P., Fan, X., Song, X., Hou, Y., & Zhang, D. (2022). Excessive intake of sugar: An accomplice of […]. Frontiers in Immunology, 13.