Wat is Ayurveda en welk type ben jij?

Wat is Ayurveda?

Ayurveda is een eeuwenoude geneeswijze die zijn oorsprong vindt in het oude India. Het woord 'Ayurveda' is samengesteld uit twee termen uit het Sanskriet, namelijk: "Ayur" (leven) en "Veda" (kennis). Men kan Ayurveda dus vertalen als "kennis van het leven".

Volgens de Ayurvedische filosofie is gezondheid het resultaat van een gebalanceerd leven waarin lichaam, geest en ziel in harmonie zijn met de omgeving. Het streeft naar het behoud van de gezondheid en het voorkomen van ziekten door middel van het in balans brengen van de ‘dosha’s', de energiepatronen die in het lichaam aanwezig zijn.

De Ayurveda benadrukt ook het belang van een gezonde levensstijl, dieet, lichaamsbeweging, ademhalingsoefeningen, meditatie en gebruik van kruiden. Het gelooft dat het lichaam en de geest elkaar beïnvloeden, waarbij een onevenwichtige mentale toestand kan leiden tot gezondheidsongemakken.

Ayurveda omvat verschillende behandelingsmethoden zoals kruidengeneeskunde, massages, reinigingskuren, dieet- en voedingsadviezen, yoga, meditatie en aromatherapie. Het doel van deze behandelingen is om het evenwicht tussen de dosha's te herstellen, toxines uit het lichaam te verwijderen en de energiecirculatie te bevorderen.

Meer weten over mediteren? Lees dan ons blog met 5 voordelen voor lichaam en geest.

De Ayurvedische elementen

In de Ayurveda wordt aangenomen dat alles in het universum uit vijf elementen bestaat:^1,2

• Aakash (ruimte of ether)
• Jala (water)
• Prithvi (aarde)
• Teja (vuur)
• Vayu (lucht)

Een combinatie van deze elementen vormen unieke energiepatronen die bekend staan als de dosha’s;

• Vata dosha
• Kapha dosha
• Pitta dosha

Volgens de Ayurveda bestaat iedereen uit een unieke verhouding van vata, kapha en pitta, waarbij vaak 1 of 2 van de dosha’s dominant zijn. Zo kan je voornamelijk pitta zijn, terwijl iemand anders misschien voornamelijk vata is. Jouw dominante dosha zou verantwoordelijk zijn voor jouw lichamelijke, mentale en emotionele gezondheid. De unieke verhouding tussen de dosha’s wordt ook wel constitutie of prakriti genoemd.

Hoe herken je jouw Ayurveda type?

De verhouding van de verschillende Dosha’s in jouw constitutie wordt bepaald op basis van fysieke, emotionele, mentale en gedragskenmerken. We bespreken ze hieronder:^3,4

Vata

Vata is de energie van beweging en bestaat voornamelijk uit de elementen lucht en ether. Vata is in ons lichaam betrokken bij alles wat stroomt of beweegt. Denk bijvoorbeeld aan de bloedsomloop, ademhaling, celdeling, darmfunctie, emoties en denkprocessen. Vata wordt omschreven als koud, licht, droog, ruw, stromend en ruim. De herfst staat voor vata vanwege de koele, frisse dagen.

Kenmerken van een overheersende vata dosha zijn onder meer:

• Slanke lichaamsbouw
• Droge huid
• Fijn haar
• Energiek
• Creatief
• Flexibel
• Gemakkelijk afgeleid
• Denken buiten de gebaande paden
• Humeur is sterk afhankelijk van het weer, de mensen om hen heen en het voedsel dat ze eten

Vata in balans: snelle leerling, zeer creatief, multitasker, goedhartig, flexibel, altijd in de weer.

Vata uit balans: vergeetachtig, angstig, onrustig, gemakkelijk overweldigd, gevoelig voor kou, moeite met slapen, onregelmatige eetlust en eetpatronen, vatbaar voor spijsverteringsproblemen, slechte bloedsomloop (koude handen en voeten).

Tips voor het balanceren van vata:  

• Een dagelijkse routine
• Stress beheersen door middel van meditatie, stilte en reflectie
• Het lichaam warm houden door koud weer te vermijden en warm te eten en te drinken
• Voldoende, kwalitatieve slaap
• Vermijden van rauw, onverhit of droge voeding
• Het gebruik van verwarmende kruiden en specerijen zoals kaneel, komijn, en kruidnagel

Kapha

Kapha is gebaseerd op de elementen aarde en water. Het is de energie van stabiliteit, kracht en structuur en in ons lichaam betrokken bij de botten en spieren. De lente staat bekend als kapha-seizoen, omdat de natuur dan langzaam uit de winterslaap ontwaakt. Kenmerken van een overheersende kapha dosha zijn onder meer:  

• Stevige lichaamsbouw met sterke gewrichten en ronde lichaamsvormen
• Gezond, vol haar
• Traag met handelen of reageren
• Kalm
• Gemakkelijk in de omgang
• Zorgzaam en liefdevol
• Beweegt langzaam en doelgericht
• Meestal conservatief

Mensen met deze dosha worden beschreven als sterk, stevig en zorgzaam. Ze staan erom bekend vaak een ondersteuning voor anderen te zijn. Kapha-dominante mensen raken zelden van streek, denken na voordat ze handelen en gaan op een langzame, doelgerichte manier door het leven.

Kapha in balans: empathisch, zorgzaam, betrouwbaar, geduldig, kalm, wijs, gelukkig, romantisch, sterk gestel, gezond immuunsysteem.

Kapha uit balans: gevoelig voor gewichtstoename, langzaam metabolisme, traag, slaperig, gevoelig voor luchtwegproblemen, hartaandoeningen, slijm en neerslachtigheid. Heeft regelmatig motivatie en aanmoediging nodig.

Tips voor het balanceren van kapha:

• Regelmatige lichaamsbeweging
• Een gezond dieet met de focus op lichte, droge, warme en bittere smaken en voedingsmiddelen
• Vermijd zoete, bevroren of vette voedingsmiddelen
• Warmte opzoeken (bijvoorbeeld door saunabezoek of warm voedsel te eten)
• Een regelmatige slaaproutine

Pitta

De pitta dosha is gebaseerd op de elementen vuur en water en is verantwoordelijk voor transformatie en het metabolisme. De energie wordt vaak omschreven als heet, opvliegend, scherp, vloeibaar en mobiel. De zomer staat bekend als pitta-seizoen vanwege de zonnige, warme dagen.

Mensen met pitta hebben meestal een gemiddelde tot atletische bouw. Het zijn vaak sterke, gedreven leiders. Ze zijn zeer gemotiveerd, gepassioneerd, doelgericht en competitief. Toch kan hun soms agressieve, vasthoudende en koppige aard voor sommige mensen een uitdaging zijn.

Pitta in balans: intelligent, doelgericht, snelle leerling, onafhankelijk, ambitieus, natuurlijke leider, snelle stofwisseling, sterke spijsvertering, goede bloedsomloop, gezonde huid en haren.

Pitta uit balans: ongeduldig, snel in conflict, snel hongerig en hangry, gevoelig voor hoge temperaturen.

Tips voor het balanceren van pitta:  

• Beperk gebruik van zout
• Vermijd koffie, alcohol en tabak
• Vermijd scherp en zuur eten, hete kruiden en sterk bewerkte producten
• Eet verkoelend en liefst ongekruid
• Eet je maaltijden in een rustige omgeving, zonder afleiding
• Vermijd overmatig gebruik van olie
• Focus op de balans tussen werk en privé en vermijd extreme hitte

Tot slot

Ayurveda is een eeuwenoude geneeswijze die zich richt op het begrijpen en behouden van het evenwicht tussen lichaam, geest en ziel. De drie Ayurveda types (dosha’s) vormen de basis van deze geneeswijze en hebben elk specifieke eigenschappen en aanbevelingen. Door het herkennen van jouw unieke constitutie, kun je preventieve maatregelen nemen om gezondheidsproblemen te voorkomen. Wil je gericht aan de slag met de Ayurvedische geneeswijze? Je kunt jouw dosha laten vaststellen door een Ayurvedische therapeut.

Advies nodig over Ayurveda?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur