Waarom ben ik moe? 9 oorzaken van vermoeidheid

Wat is vermoeidheid?

Iedereen is weleens moe. Je hebt weinig energie, alles lijkt moeilijker te gaan, en je voelt je niet op je best. Dingen zoals bewegen en nadenken kosten meer moeite. Vermoeidheid kan voor iedereen anders aanvoelen, en de symptomen verschillen per persoon. Je kunt bijvoorbeeld sneller geïrriteerd zijn, emotioneel reageren of een futloos gevoel hebben. Ook klachten zoals droge ogen, vergeetachtigheid en moeite met concentreren komen vaak voor bij vermoeidheid.

Langdurige vermoeidheid kan je immuunsysteem verzwakken, de kans op fouten neemt toe, je motoriek wordt minder nauwkeurig en je reactiesnelheid is vertraagd. Dit laatste kan gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld in het verkeer. Daarnaast kan vermoeidheid invloed hebben op je eetpatroon, doordat het zorgt voor een onbedwingbare trek en snackbuien.

Vaak bestrijden we de symptomen van vermoeidheid met oppepmiddelen zoals cafeïne of suiker, en denken we niet na waar de moeheid vandaan komt, of hopen we dat het vanzelf over gaat na een goede nacht slapen. Maar wat als je wél genoeg slaapt en je je toch steeds moe voelt? Dan is het belangrijk om uit te zoeken wat de vermoeidheid veroorzaakt.

Oorzaken van vermoeidheid

Vermoeidheid kan veel verschillende oorzaken hebben:

1. Een slechte slaapkwaliteit

Als je je moe voelt, is het logisch om je slaapgewoonten te onderzoeken. Zelfs als je acht uur slaapt, kan een slechte slaapkwaliteit ervoor zorgen dat je je nog steeds vermoeid voelt bij het ontwaken. Het hormoon melatonine is essentieel voor een goede nachtrust. Wanneer je echter tot laat op de avond je tablet of smartphone gebruikt of vlak voor het slapengaan televisie kijkt, dan kan het blauwe licht de aanmaak van melatonine verstoren en je slaap negatief beïnvloeden.¹

Ook het drinken van alcohol verstoort een diepe en herstellende slaap, waardoor alcohol ook kan zorgen voor meer vermoeidheid.

2. Onevenwichtig voedingspatroon

Je lichaam heeft genoeg brandstof en voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren, zowel geestelijk als lichamelijk. De meeste energie (calorieën) haalt het lichaam uit macronutriënten; vetten, eiwitten en koolhydraten. Daarnaast heeft het lichaam ook micronutriënten nodig, die het lichaam ondersteunen bij verschillende processen. Zo speelt het micronutriënt ijzer een belangrijke rol in het zuurstoftransport.

Daarnaast zijn B-vitamines verantwoordelijk voor het activeren van verschillende enzymen, die biochemische processen in het lichaam in gang zetten. Om al deze processen optimaal te laten verlopen en voldoende energie te hebben, is het dus essentieel om een gezond en gebalanceerd voedingspatroon te hebben.

3. Een schommelende bloedsuikerspiegel

Als je merkt dat je energie na een maaltijd of tussendoortje inzakt, kan het ook nuttig zijn om je voedingspatroon eens goed te bekijken. Het eten van bepaalde voedingsmiddelen – vooral te veel eenvoudige koolhydraten of suikers – kan zorgen voor sterke schommelingen in je bloedsuikerspiegel. Een te lage bloedsuikerspiegel kan leiden tot vermoeidheid en een futloos gevoel.

En wanneer je moe bent, grijp je sneller naar ongezonde voeding, zoals suikers en cafeïne, om je een snelle energiestoot te geven. Hierna volgt er vaak snel een energiedip, wat ervoor zorgt dat je je uiteindelijk nog vermoeider voelt. Zo ontstaat een vicieuze cirkel, waardoor de vermoeidheid alleen maar erger wordt en langer aanhoudt.

Lees ook ons blog ‘Moe na het eten? Voorkom een after dinner dip!’

4. Gebrek aan daglicht

Moeheid kan ook ontstaan tijdens de bekende ‘winterdip’. Het gebrek aan (dag)licht tijdens de donkere wintermaanden veroorzaakt bij veel mensen een lager energieniveau en gevoelens van somberheid en futloosheid. De kortere dagen leiden tot een verhoogde productie van melatonine, waardoor je je slaperig voelt en je dag en nachtritme verstoord raakt. Bovendien wordt er in deze periode minder vitamine D aangemaakt uit zonlicht.

5. Verstoord bioritme

Nachtdiensten, jetlags, onregelmatige slaaptijden; je slaap-waakcyclus kan door omstandigheden ontregeld raken. Daardoor heb je moeite om in slaap te vallen of word je ’s ochtends al heel vroeg wakker, wat leidt tot moeheid overdag.

6. Ontregelde darmflora

Je darmflora speelt een cruciale rol bij een gezonde spijsvertering. Verkeerde voeding, stress-situaties en het gebruik van medicijnen, kunnen je darmflora verstoren.² Als je darmflora uit balans is, zijn er te weinig goede bacteriën om voedsel effectief af te breken en om te zetten in essentiële voedingsstoffen. Hierdoor kan je lichaam niet voldoende energie uit je voeding halen.

7. Stress en mentale overbelasting

Verhoogde stresslevels zijn een killer voor je energie. Het stresshormoon cortisol bevordert alertheid en werkt juist tegen melatonine, dat nodig is voor ontspanning en slaap. Bij langdurige stress blijft je lichaam constant cortisol produceren, wat je uitgeput kan maken. Bovendien slaap je vaak slechter bij stress, omdat je moeilijk kunt ontspannen en je gedachten blijven malen. Het gevolg? Vermoeidheid!

8. Te weinig drinken

Onvoldoende water drinken kan snel zorgen voor een daling in je energieniveau. Onderzoek laat zien dat het verhogen van de waterinname bij mensen die normaal te weinig water drinken, een positief effect heeft op hun energieniveau.³

Lees ook hoeveel water per dag moet je drinken?

9. Je beweegt teveel of te weinig

Voor velen is het normaal om drie tot vier keer per week naar de sportschool te gaan of lange afstanden te hardlopen. Hierdoor ligt het risico op overtraining op de loer. Overtraining ontstaat vaak geleidelijk en is eigenlijk een manier waarop het lichaam aangeeft dat het overbelast is. Een belangrijk, vaak eerste symptoom hiervan is onverklaarbare vermoeidheid. Echter ook te weinig bewegen kan voor vermoeidheid zorgen. Omdat dan de bloedcirculatie vertraagt, waardoor minder zuurstof en voedingsstoffen naar de spieren en hersenen worden getransporteerd. Daarnaast neemt de algehele conditie af, wat het energieniveau verder kan verlagen.

Wat te doen tegen vermoeidheid?

Afhankelijk wat de oorzaak van de vermoeidheid is, zijn veel dingen die je zelf kunt doen om meer energie te krijgen:

Verbeter je slaapkwaliteit

Iedereen reageert anders op weinig slaap en heeft een eigen ideale hoeveelheid slaap. Probeer uit te vinden hoeveel uur slaap jij nodig hebt om je goed te voelen en streef ernaar dit elke nacht te halen. Zorg daarnaast voor een donkere slaapkamer, leg op tijd je apparaten weg en lees bijvoorbeeld een boek voordat je gaat slapen. Dit helpt je om dieper te slapen en uitgerust wakker te worden.

Ontspan

Zowel bij fysieke als mentale overbelasting is het belangrijk om voldoende rust en ontspanning in te plannen. Probeer ‘s nachts zo lang mogelijk te slapen als je merkt dat je lichaam dat nodig heeft. Ook yoga, mindfulness, meditatie en regelmatige lichaamsbeweging kunnen helpen te ontspannen en meer energie te krijgen.

Ga naar buiten

Vaak brengen we het grootste deel van onze tijd binnenshuis door. Wat jammer is, frisse lucht en zonlicht doen namelijk wonderen voor ons energieniveau. Ook zorgt de blootstelling aan de zon voor vitamine D aanmaak in het lichaam en helpt het je slaap-waakritme te resetten.

Zorg voor de juiste voedingsstoffen

Goede voeding is essentieel om meer energie te krijgen. Zorg voor een uitgebalanceerd dieet met veel groenten, fruit, gezonde vetten, peulvruchten en langzame koolhydraten zoals volkoren granen. Vermijd bewerkte, suikerrijke producten zoals snoep, koek en witbrood om energiedips te voorkomen.

Daarnaast is het belangrijk om voldoende B-vitamines, magnesium en ijzer binnen te krijgen. B-vitamines vind je in verschillende groenten, noten, granen en vlees. Magnesium komt voor in noten, avocado, bananen, groene groenten en rauwe cacao. IJzerrijke voedingsmiddelen zijn vlees, vis en kip, maar ook plantaardige producten zoals graan, noten en groenten.

Beweeg meer

Als je oververmoeid bent, is de verleiding groot om op de bank te blijven liggen. Hoewel dat begrijpelijk is, kan stilzitten juist je vermoeidheid verergeren. Doorbreek dus die vicieuze cirkel van inactiviteit. Aerobe oefeningen kunnen helpen om vermoeidheid te verminderen.⁴ Overdrijf het alleen niet: te veel lichaamsbeweging kan namelijk ook vermoeidheid veroorzaken. Luister naar je lichaam wat voor jou goed voelt.

Meer tips nodig? Lees ook Altijd moe? Probeer deze tips voor meer energie en een betere slaapkwaliteit

Tot slot: zoek naar de juiste oorzaak

Er zijn verschillende factoren die je energieniveau kunnen beïnvloeden. Door de oorzaak van je vermoeidheid te achterhalen en niet alleen de symptomen te behandelen, kun je het beter aanpakken. Een gezonde leefstijl kan vaak al veel helpen. Als je vermoeidheid niet verdwijnt ondanks voldoende rust en goede voeding, of als je denkt dat het wordt veroorzaakt door een onderliggende fysieke of mentale aandoening, is het raadzaam om een arts te raadplegen.

Meer advies nodig over energie?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur