Veilig zonnen: zo voorkom je een verbrande huid

Help! Ik ben verbrand door de zon…

Zonnebrand treedt soms snel en onverwacht op en laat je achter met een pijnlijke, rode huid. Deze acute huidreactie is het resultaat van te veel blootstelling aan schadelijke ultra violette (UV) stralen, die niet alleen de opperhuid aantasten, maar ook het dieper liggend weefsel. Het is belangrijk om deze tekenen snel te herkennen: zonder goede zonbescherming kan een zonnige dag leiden tot blijvende schade en je huid flink verzwakken.

Hoe beïnvloedt zonnen je huid?

Zonnen zet een complex proces in gang zodra het zonlicht je huid raakt. Het meest zichtbare effect is het bruinen van de huid, wat eigenlijk een verdedigingsmechanisme is. Onder invloed van Uv-straling produceert je huid melanine, het pigment dat je huid niet alleen bruiner maakt maar ook beschermt door straling te absorberen en te verspreiden.^1,2

Er zijn twee hoofdsoorten Uv-stralen die je huid bereiken: UV-A en UV-B. UV-B stralen zijn krachtiger en kunnen directe schade aanrichten aan het DNA in je huidcellen, wat resulteert in zonnebrand. Dit leidt tot de snelle roodheid en pijn die je ervaart bij zonnebrand. UV-A stralen dringen dieper door en spelen een grote rol bij het veroorzaken van langdurige schade zoals vroegtijdige veroudering en sommige vormen van huidkanker.^2,3

Zonlicht is ook onze voornaamste natuurlijke bron van vitamine D. Onder invloed van UV-B produceert onze huid deze vitamine, die essentieel is voor het reguleren van calcium en dus voor sterke botten. Je vraagt je daarom wellicht af of zonnen gezond is? Het draait hier om het vinden van een balans tussen genoeg zonlicht om gezond te blijven, maar niet zo veel dat het schadelijke effecten heeft.

Hoelang je in de zon moet voor vitamine D lees je in ons eerdere blog.

Huidverbranding: wat gebeurt er en wat zijn de gevolgen?

Op het moment dat je huid verbrandt door de zon, reageert je lichaam onmiddellijk. UV-B stralen uit zonlicht beschadigen de huidcellen, waarna je immuunsysteem in actie komt. Als verdedigingsmechanisme stuurt je lichaam bloed naar het getroffen gebied om te helpen met reparaties. Dit zorgt voor de kenmerkende rode en warme huid bij een (zon)verbranding.³

In de beginfase van een verbrande huid voel je misschien alleen lichte roodheid en een beetje irritatie of een strak gevoel. Deze milde symptomen zie je gemakkelijk over het hoofd, vooral omdat ze vaak pas uren na het zonnen beginnen. Bij langdurige of ernstige blootstelling worden de symptomen al snel erger. Je huid kan heel pijnlijk worden, flink opzwellen, en in ernstige gevallen zelfs blaren vormen. Na een paar dagen kan de verbrande huid gaan schilferen als teken dat het herstel bezig is.⁴

De reactie op zonnebrand is niet alleen beperkt tot de huid; sommige mensen ervaren ook vermoeidheid, hoofdpijn en zelfs koorts.⁴ Neem in dat geval contact op met je huisarts.

De ernst van de verbranding hangt af van de zonkracht, hoelang in de zon je was, en je algehele gezondheid. Als je vaker verbrandt, stapelen de problemen zich op. Elke keer dat je huid verbrandt, beschadig je het DNA in je huidcellen een beetje meer. Hierdoor veroudert je huid sneller en vergroot het risico op huidkanker.^2,3

Goede zonbescherming: hoe voorkom je een verbrande huid?

Om je huid gezond te houden en schade door de zon te voorkomen, is het belangrijk om slim en veilig te zonnen. Hier zijn enkele richtlijnen voor een goede huidbescherming:

Kies je zonmomenten slim

Volgens RIVM, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, is de zon tussen 12.00 en 15.00 uur op z’n sterkst. Het is dan aan te raden om in die tijd zoveel mogelijk schaduw op te zoeken.

Houd de UV-index in de gaten

De UV-index, ook wel zonkracht, meet de intensiteit van de zonnestralen. Een waarde van 3 of hoger vraagt om extra maatregelen, zoals bedekkende kleding dragen of je goed insmeren. De UV-index controleer je eenvoudig via je weerapp of de website van het KNMI.

Gebruik de juiste zonnebrandcrème

Kies een zonnebrandcrème met een breedspectrum bescherming, wat inhoudt dat het zowel UV-A als UV-B stralen blokkeert. Het algemene advies is een SPF van minimaal 30. Breng de zonnebrandcrème royaal aan op alle blootgestelde delen van de huid ongeveer 20 minuten voordat je naar buiten gaat. Wanneer je de crème te dun smeert neemt de bescherming sterk af. Daarnaast is het belangrijk om de crème elke twee uur opnieuw aan te brengen, vooral na het zwemmen, zweten, of afdrogen met een handdoek. Vergeet niet om ook een lippenbalsem met SPF te gebruiken en eventueel een haarspray.

Draag beschermende kleding

Moet je toch buiten zijn tijdens de UV-piek, dan is het ook slim om bedekkende kleding te dragen. Zo bestaat er zelfs UV-beschermende kleding, ontworpen om een groot deel van de UV-straling te blokkeren. Vergeet daarnaast niet je ogen te beschermen met een zonnebril met UV-filter, want ook je ogen kunnen schade oplopen!⁵

Versterk je huid van binnenuit met de juiste voeding

Bepaalde voedingsstoffen helpen je huid van binnenuit te beschermen. Vitamine C en E zijn krachtige antioxidanten die cellen beschermen tegen oxidatieve stress door UV-straling. Vitamine C vind je in citrusvruchten, aardbeien, kiwi’s en groene groenten zoals broccoli en spruitjes. Vitamine E is aanwezig in noten en zaden, spinazie en tarwekiemen.⁶

Bessen, donkere chocolade en groente thee zijn ook goede bronnen van antioxidanten. En zet daarnaast tomaten maar wat vaker op je menu! Deze bevatten namelijk lycopeen, een stof met beschermende eigenschappen als het aankomt op de zon en de huid.⁷

Lees ook ons blog over voeding voor een gezonde en stralende huid.

Blijf gehydrateerd

Goede hydratatie is essentieel voor het behoud van een gezonde huid, vooral in de zon. Zorg ervoor dat je voldoende blijft drinken wanneer je buiten doorbrengt.

Wanneer wordt zonnen afgeraden?

Er zijn soms momenten waarop het beter is om voorzichtig te zijn of zelfs helemaal uit de zon te blijven.

• Bij bepaalde medicatie: sommige medicijnen kunnen je huid gevoeliger maken voor zonlicht. Lees daarom altijd goed de bijsluiter.
• Als je huid al verbrand is: met een verbrande huid in de zon is geen goed idee. Dit kan de schade verergeren en het herstel vertragen.
• Met een zeer lichte huid of voorgeschiedenis van huidkanker: deze mensen hebben een verhoogd risico op huidbeschadigingen en huidkanker door UV-stralen.⁴

Mag je wel zonnen als je zwanger bent?

Zonnen tijdens de zwangerschap kan wel, maar wees extra voorzichtig. Zo kan je huid als je zwanger bent gevoeliger zijn voor UV-stralen en is het risico op oververhitting tijdens het zonnen groter. Ook kan blootstelling aan de zon mogelijk de hoeveelheid foliumzuur verminderen.⁸

Toch je huid verbrand na het zonnen? 5 tips

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch een verbrande huid door het zonnen? Hier zijn enkele tips om de pijn te verzachten en de genezing te ondersteunen:

1. Koel de huid: bevochtig een handdoek met koud water en leg deze op de verbrande huid om te koelen. Dit helpt om de hitte te verminderen en de pijn en zwelling te verlichten.
2. Hydrateer: breng een vocht inbrengende lotion of waterachtige aftersun-gel aan en vermijd producten met alcohol of parfum die de huid verder uitdrogen.
3. Blijf drinken: veel water drinken helpt het herstel van binnenuit.
4. Vermijd de zon: bescherm de verbrande huid tegen verdere blootstelling door deze goed te bedekken met kleding of blijf binnen.
5. Neem contact op met je huisarts: als een groot deel van de huid opzwelt, bij veel blaren, en bij ziekteverschijnselen zoals koorts, rillingen, misselijkheid, hoofdpijn of hartkloppingen.

Tot slot: slim en veilig zonnen

Na alles wat we besproken hebben, is het duidelijk: zonnen kan veilig als je de juiste maatregelen neemt. Kies een breedspectrum zonnebrand, draag beschermende kleding, en plan je buitenactiviteiten wanneer de zon minder sterk is. Daarmee kun je zorgeloos genieten van elke zonnige dag. En onthoud: een verbrande huid voorkomen is beter dan genezen!

Meer advies nodig over je huid?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur