Vraag gratis advies aan
Doe de Vitaminetest
Van cordyceps tot chaga: wat doen medicinale paddenstoelen?
Paddenstoelen zijn niet alleen lekkere ingrediënten in de keuken, maar hebben ook een lange geschiedenis in de traditionele Chinese geneeskunde. Naast de bekende champignons, oesterzwammen en shiitake, bestaan er ook meer exotische paddenstoelen zoals cordyceps en chaga met mogelijke medicinale eigenschappen. In dit blog geven we meer informatie.
Lees verder onder de afbeelding
Onderwerpen in dit artikel
- De achtergrond van medicinale paddenstoelen
- Wat zegt de wetenschap over medicinale paddenstoelen
- Populaire medicinale paddenstoelen
- Tot slot
De achtergrond van medicinale paddenstoelen
Het gebruik van medicinale paddenstoelen – ook wel mycotherapie genoemd – komt van oudsher uit de traditionele Chinese geneeskunde. De eerste geschriften over het gebruik van paddenstoelen voor medicinale doeleinden dateren zelfs van meer dan 2.000 jaar geleden.
Ook in andere delen van de wereld, zoals in de inheemse culturen van Noord-Amerika en Europa, werden paddenstoelen, schimmels en zwammen (fungi) gebruikt vanwege hun vermeende geneeskrachtige eigenschappen. De kennis over de medicinale waarde van paddenstoelen werd vaak van generatie op generatie doorgegeven en vormde de basis voor veel traditionele geneespraktijken.
Sommige medicinale paddenstoelen – zoals shiitake en maitake – kunnen toegevoegd worden aan verschillende gerechten. Daarnaast is het zetten van paddenstoelenthee een populaire methode. Ook zijn ze verkrijgbaar in poedervorm of vloeibaar extract waardoor ze eenvoudig toegevoegd kunnen worden aan smoothies, sappen of andere dranken zoals mushroom coffee.
De laatste decennia heeft de wetenschap steeds meer interesse getoond in medicinale paddenstoelen, waarbij onderzoekers de bioactieve stoffen en therapeutische eigenschappen van verschillende soorten nader onderzoeken.1,2 Fungi hebben een groot farmacologisch potentieel door stoffen zoals fenolverbindingen, polysachariden (waaronder chitine en β-d-glucanen), terpenoïden en sterolen.3
Wat zegt de wetenschap over medicinale paddenstoelen?
Het overgrote deel van het onderzoek naar medicinale paddenstoelen is gedaan in het lab en bij dieren. De resultaten zijn veelbelovend, maar het is lastig om conclusies te trekken over de gezondheidseffecten bij mensen. Er zijn ruim 130 mogelijke geneeskrachtige effecten van paddenstoelen gemeld, waaronder hun antioxidante werking.3,4,5 We zetten hieronder een aantal potentiële voordelen op een rijtje.
- Bescherming cellen tegen oxidatieve schade
- Remming van overgroei cellen
- Ondersteuning van het immuunsysteem
- Versnelling van de stofwisseling
- Vertraging van verouderingsprocessen
- Verbetering van de bloedsuikerspiegel
- Bescherming van hart en bloedvaten
- Verbetering van mentale gezondheid
Populaire medicinale paddenstoelen
Er zijn veel verschillende soorten paddenstoelen, elk met zijn eigen unieke eigenschappen. We bespreken hieronder de 5 meest populaire paddenstoelen met therapeutische toepassingen.
Cordyceps
Cordyceps is een schimmel die op de larven van diverse insecten groeit, waaronder vlinders en kevers. Deze schimmel valt zijn gastheer aan, vervangt diens weefsel door zijn eigen weefsel en groeit vervolgens verder. De overblijfselen van de schimmel en het insect worden met de hand verzameld en gedroogd.
Er bestaan meer dan 400 soorten, waarvan de cordyceps sinensis en cordyceps militaris de meest onderzochte varianten zijn. Cordyceps zijn werking schrijft men toe aan de verschillende bioactieve componenten zoals cordycepin, cordycepinezuur, ergosterol en nucleosiden.
Potentiële effecten: ondersteuning van het immuunsysteem, verlagen van de bloedsuikerspiegel, verlagen van het cholesterol, beschermen van de bloedvaten en verminderen van vermoeidheid.6,7
Reishi
Reishi verwijst naar de Japanse naam voor de paddenstoel Ganoderma lucidum. In China staat de paddenstoel bekend als Lingzhi. De reishi paddenstoel wordt zelden uit de natuur gehaald en meestal gekweekt op houtblokken en zaagsel. De biologisch actieve componenten zijn polysacchariden, triterpenoïden, sterolen, eiwitten en peptide. Reishi haar werking wordt voornamelijk gekoppeld aan een potentiële boost voor het immuunsysteem.
Potentiële effecten: ondersteuning van het immuunsysteem, verminderen overgroei cellen, verminderen vermoeidheid, verbeteren mentale gezondheid en reguleren van de bloedsuikerspiegel.8,9,10
Lion’s mane
Lion’s mane staat ook wel bekend als Hericium erinaceus of pruikzwam. De paddenstoel heeft een kenmerkende vorm, met lange, pluizige stekels die aan leeuwenmanen doen denken. Daar komt ook de naam van de lion’s mane paddenstoel vandaan. Hericenones en erinacines zijn twee groepen triterpenen die de belangrijkste bioactieve componenten van lion's mane zijn.
Potentiële effecten: verbeteren cognitieve functie, kalmeren van de geest en ondersteuning van het immuunsysteem.11,12,13
Chaga
De chaga paddenstoel – ook wel berkenweerschijnzwam genoemd – gebruikt men vooral in China, Rusland en Korea. De paddenstoel groeit op berkenbomen en heeft een zwartbruine, houtachtige schors. Het extract Inonotus obliquus polysaccharide lijkt een van de belangrijkste bioactieve componenten te zijn. Deze complexe polysaccharide bestaat uit de suikers rhamnose, arabinose, xylose, mannose, glucose en galactose.
Potentiële effecten: verlagen van de bloedsuikerspiegel, verlagen van het cholesterol, verminderen overgroei cellen en ondersteuning van het immuunsysteem.14,15
Maitake
Maitake is Japans voor “dansende paddenstoel” en komt voort uit de traditionele folklore. Volgens de legende werden mensen zo blij bij het vinden van maitake dat ze spontaan begonnen te dansen. De botanische naam is Grifola frondosa. Maitake heeft een opvallende waaiervormige groeiwijze en kan aanzienlijke afmetingen bereiken. Voornamelijk β-glucanen en heteroglycanen worden geëxtraheerd uit het vruchtlichaam en het schimmelmycelium.
Potentiële effecten: onderdrukken overgroei van cellen, verlagen van het cholesterol, reguleren van de bloeddruk en ondersteuning van het immuunsysteem.16,17
Tot slot
Medicinale paddenstoelen, die al eeuwenlang worden gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde, zien we veelvuldig gebruikt worden in westerse landen. Met hun talloze potentiële gezondheidsvoordelen kunnen paddenstoelen zoals cordyceps, lion's mane en chaga een belangrijke bijdrage leveren aan een betere algehele gezondheid. Wil jij het uitproberen? Laat je dan goed informeren en begin met een lage dosering.
Referenties
- Gründemann, C., Reinhardt, J. K., & Lindequist, U. (2020). European medicinal mushrooms: Do they have potential for modern medicine?–An update. Phytomedicine, 66, 153131.
- Elkhateeb, W. A., Daba, G. M., Thomas, P. W., & Wen, T. C. (2019). Medicinal mushrooms as a new source of natural therapeutic bioactive compounds. Egyptian Pharmaceutical Journal, 18(2), 88-101.
- Łysakowska, P., Sobota, A., & Wirkijowska, A. (2023). Medicinal Mushrooms: Their Bioactive Components, Nutritional Value and Application in Functional Food Production—A Review. Molecules, 28(14), 5393.
- Panda, S. K., & Luyten, W. (2022). Medicinal mushrooms: Clinical perspective and challenges. Drug Discovery Today, 27(2), 636-651.
- Venturella, G., Ferraro, V., Cirlincione, F., & Gargano, M. L. (2021). Medicinal mushrooms: bioactive compounds, use, and clinical trials. International Journal of Molecular Sciences, 22(2), 634.
- Ashraf, S. A., Elkhalifa, A. E. O., Siddiqui, A. J., Patel, M., Awadelkareem, A. M., Snoussi, M., ... & Hadi, S. (2020). Cordycepin for health and wellbeing: a potent bioactive metabolite of an entomopathogenic medicinal fungus Cordyceps with its nutraceutical and therapeutic potential. Molecules, 25(12), 2735.
- Das, G., Shin, H. S., Leyva-Gómez, G., Prado-Audelo, M. L. D., Cortes, H., Singh, Y. D., ... & Patra, J. K. (2021). Cordyceps spp.: A review on its immune-stimulatory and other biological potentials. Frontiers in Pharmacology, 11, 2250.
- Batra, P., Sharma, A. K., & Khajuria, R. (2013). Probing Lingzhi or Reishi medicinal mushroom Ganoderma lucidum (higher Basidiomycetes): a bitter mushroom with amazing health benefits. International journal of medicinal mushrooms, 15(2).
- Wachtel-Galor, S., Yuen, J., Buswell, J. A., & Benzie, I. F. (2012). Ganoderma lucidum (Lingzhi or Reishi): a medicinal mushroom.
- Bulam, S., Üstün, N. Ş., & Pekşen, A. (2019). Health benefits of Ganoderma lucidum as a medicinal mushroom. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7, 84-93.
- Friedman, M. (2015). Chemistry, nutrition, and health-promoting properties of Hericium erinaceus (Lion’s Mane) mushroom fruiting bodies and mycelia and their bioactive compounds. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 63(32), 7108-7123.
- Ghosh, S., Nandi, S., Banerjee, A., Sarkar, S., Chakraborty, N., & Acharya, K. (2021). Prospecting medicinal properties of Lion's mane mushroom. Journal of Food Biochemistry, 45(8), e13833.
- He, X., Wang, X., Fang, J., Chang, Y., Ning, N., Guo, H., ... & Zhao, Z. (2017). Structures, biological activities, and industrial applications of the polysaccharides from Hericium erinaceus (Lion’s Mane) mushroom: A review. International Journal of Biological Macromolecules, 97, 228-237.
- Lu, Y., Jia, Y., Xue, Z., Li, N., Liu, J., & Chen, H. (2021). Recent developments in Inonotus obliquus (Chaga mushroom) polysaccharides: Isolation, structural characteristics, biological activities and application. Polymers, 13(9), 1441.
- Thomas, P. W., Elkhateeb, W. A., & Daba, G. M. (2020). Chaga (Inonotus obliquus): A medical marvel but a conservation dilemma. Sydowia, 72, 123-130.
- Wu, J. Y., Siu, K. C., & Geng, P. (2021). Bioactive ingredients and medicinal values of Grifola frondosa (Maitake). Foods, 10(1), 95.
- Pathak, S., Martin, N., Kim, S., Ramesh, S., Nadar, R. M., DeRuiter, J., ... & Dhanasekaran, M. (2023). Preventative and Curative Properties of Reishi and Maitake Mushrooms in […]. In Mushrooms with Therapeutic Potentials: Recent Advances in Research and Development (pp. 493-509). Singapore: Springer Nature Singapore.
