Stoppen met roken: dit gebeurt er in je lichaam

Waarom is stoppen met roken zo moeilijk?

Roken is meer dan een slechte gewoonte; het is een serieuze verslaving die zowel het lichaam als de geest beïnvloedt. De kern van deze verslaving ligt bij nicotine, een stof die van nature in tabaksplanten voorkomt en zowel stimulerend als verslavend werkt. Wanneer nicotine je lichaam binnenkomt, stimuleert het de afgifte van dopamine, een neurotransmitter die gevoelens van genot en tevredenheid teweegbrengt. Dit beloningseffect maakt het stoppen met roken bijzonder uitdagend.¹

Stoppen met roken veroorzaakt bovendien ontwenningsverschijnselen, meestal al binnen enkele uren na de laatste sigaret.² Je lichaam, dat gewend is geraakt aan een constante aanvoer van nicotine, reageert op het gemis ervan. Deze nicotineontwenning kan vervolgens symptomen veroorzaken als rusteloosheid, irritatie, hoofdpijn, eetbuien, verminderde concentratie, slapeloosheid, en een verhoogd hunkeren naar sigaretten. Deze afkickverschijnselen van roken kunnen zo intens zijn, dat veel mensen toch weer toegeven aan de verslaving.^1,2

Daarnaast speelt er ook een psychologisch aspect. Roken is vaak verweven met dagelijkse routines en sociale activiteiten. Stoppen met roken vereist dus niet alleen het overwinnen van fysieke ontwenningsverschijnselen, maar ook het doorbreken van gedragspatronen en nieuwe manieren vinden om met stress om te gaan.³

Wat doet nicotine met je lichaam? Lees ons blog over de gevolgen van roken.

Wat gebeurt er als je stopt met roken?

Bij het stoppen met roken doorloop je verschillende fases, elk met unieke uitdagingen en gezondheidswinst. Wat kun je verwachten in de eerste uren, dagen en maanden?

In de eerste uren

• Positief: in deze allereerste fase van stoppen met roken, dalen je hartslag en bloeddruk naar normale waarden. Dit zorgt direct voor minder belasting op je hart en bloedvaten.
• Uitdaging: je krijgt een sterk verlangen naar nicotine waardoor je gevoelens van onrust kunt ervaren. Dit zijn de eerste ontwenningsverschijnselen van stoppen met roken.

Binnen 24 tot 48 uur

• Positief: het niveau van koolmonoxide in je bloed is normaal en het zuurstofgehalte neemt toe. Ook beginnen je longen zich te reinigen en nemen je reuk- en smaakvermogen weer toe. Eten en drinken krijgen weer meer smaak.
• Uitdaging: terwijl je longen zijn begonnen aan de grote schoonmaak, kan je last krijgen van slijm ophoesten of een zwaar gevoel op de borst. Onthoud dat dit een teken is dat je lichaam bezig is met het reinigen van de luchtwegen. Ook gevoelens van irritatie en frustratie kunnen opkomen als gevolg van nicotineontwenning.

Na 72 uur

• Positief: je longen beginnen zich te herstellen en ademhalen zal wat makkelijker gaan. Ook verbetert je energieniveau, aangezien je lichaam efficiënter zuurstof kan gebruiken. Dit kan een goed moment zijn om iets te ondernemen, wat je bovendien even afleidt van de afkickverschijnselen.
• Uitdaging: je kunt fysieke symptomen zoals hoofdpijn, misselijkheid en hoesten ervaren. Houdt het hoesten lang aan, overweeg dan je huisarts of apotheek om advies te vragen.

Na 2 tot 3 weken

• Positief: je bloedcirculatie en longfunctie verbeteren, waardoor fysieke activiteit een stuk makkelijker voelt.
• Uitdaging: je kunt momenten van intense drang naar een sigaret ervaren, vooral in situaties die je vroeger associeerde met roken. Probeer nieuwe manieren te vinden om met stress en sociale druk om te gaan.

Binnen 1 tot 3 maanden

• Positief: je rokershoest zal verdwijnen en je longcapaciteit neemt toe. Dit betekent diepere ademhalingen, minder hijgen en een algeheel gevoel van meer lucht.
• Uitdaging: je kunt nog steeds verlangen naar een sigaret, maar dit is vooral nog mentaal. Bereid jezelf voor op uitdagende situaties en sta even stil bij hoe ver je al bent gekomen.

Na deze intensieve eerste fases van stoppen met roken zul je merken dat de uitdaging er nog steeds kan zijn. Maar ook sta je steeds sterker in je besluit om niet meer te roken. De voordelen ontwikkelen zich continu en verhogen je kans op een gezonder, energieker leven.

Langdurige gezondheidsvoordelen van stoppen met roken

Na het overwinnen van de eerste uitdagingen, biedt stoppen met roken voordelen waarmee je gezondheid zich nog langere tijd zal verbeteren. Hieronder de belangrijkste:

Verbeterde luchtwegen

Cilia, kleine haartjes in de longen die helpen bij het reinigen en filteren van ingeademde lucht, raken beschadigd door roken. Dit vermindert hun vermogen om schadelijke indringers te filteren, waardoor de vatbaarheid voor infecties toeneemt. Gelukkig herstellen deze cilia zich na verloop van tijd weer wanneer je stopt met roken.⁴

Hart- en vaatgezondheid

Roken draagt bij aan de opbouw van plaque in de bloedvaten, wat kan leiden tot verstoppingen en uiteindelijk hartaanvallen. Na ongeveer een jaar stoppen met roken, begint het risico op coronaire hartziekten af te nemen, en na 15 jaar is het risico bijna gelijk aan dat van iemand die nooit heeft gerookt.^5,6

Hormonale veranderingen

Roken zorgt voor allerlei hormonale veranderingen. Nicotine beïnvloedt hormonen zoals cortisol, insuline en adrenaline. Stoppen met roken zorgt dat je hormonen zich weer geleidelijk normaliseren. Ook reageert het lichaam beter op insuline, waardoor het risico op diabetes op lange termijn afneemt.⁷

Risico op kanker

Roken is een bekende risicofactor voor verschillende vormen van kanker. Gelukkig neemt het risico op het ontwikkelen hiervan aanzienlijk af wanneer je stopt. Bijvoorbeeld, na 10 jaar zonder sigaretten is het risico op longkanker gehalveerd ten opzichte van een roker.⁶

Verbeterde vruchtbaarheid

Roken tast de vruchtbaarheid van vrouwen onder andere aan door de hormoonbalans te verstoren en de gezondheid van de eierstokken aan te tasten. Bij mannen leidt roken tot een afname in kwaliteit en kwantiteit van sperma. Stoppen met roken herstelt de vruchtbaarheid geleidelijk en vergroot de kans op een gezondere zwangerschap.⁸

Stabielere mentale gezondheid

Soms lijkt een sigaret te helpen tegen stress of angst, maar dit effect is slechts tijdelijk en met langetermijngevolgen. Roken kan namelijk de hersenchemie verstoren, wat deze gevoelens juist verergert. Stoppen met roken kan daardoor leiden tot een rustiger en opgewekter gemoed.⁹

Zijn er ook nadelen van stoppen met roken?

Stoppen met roken is alles behalve makkelijk. Je krijgt last van ontwenningsverschijnselen die erg uitdagend kunnen zijn. Daarnaast moet je nieuwe manieren vinden om met stressvolle situaties om te gaan en je dagelijkse routines aanpassen. Gelukkig zijn deze nadelen vooral tijdelijk, en zijn het de voordelen van stoppen met roken waar je de rest van je leven bij gebaat bent.

6 tips voor stoppen met roken

De meeste adviezen kennen we intussen wel; drink veel water, kauw op kauwgom. Wat als dat niet werkt? Hier zijn 6 alternatieve tips voor stoppen met roken:

1. Bewustwording van triggers: identificeer de momenten waarop je trek krijgt in een sigaret en bereid je erop voor.
2. Mindfulness en meditatie: geef ontspanningstechnieken een kans, ze helpen je stress te beheersen en verbeteren je focus.
3. Steun van apps en online communities: er zijn tegenwoordig veel apps die je voorzien van motivatie, tips en een gevoel van gemeenschap.
4. Zoek professionele hulp: zorgverzekeraars bieden vaak vergoedingen voor stoppen-met-roken-programma’s of begeleiding. Zonde om er geen gebruik van te maken!
5. Kom in beweging: lichaamsbeweging kan de drang om te roken verminderen en helpen bij ontwenningsverschijnselen door de afgifte van dopamine.
6. Vier je mijlpalen: stel doelen voor jezelf en vier het wanneer je deze bereikt. Bijvoorbeeld door jezelf te belonen met een cadeautje van het geld dat je bespaart!

Tot slot: bewustzijn en ondersteuning bij stoppen

De keuze om te stoppen met roken is een belangrijke stap voor je gezondheid. Wees bewust van de veranderingen die je lichaam doormaakt en zoek zo nodig ondersteuning. Dit proces kan uitdagend zijn, maar de voordelen voor zowel je fysieke als mentale gezondheid zijn het meer dan waard.

Meer advies nodig over een gezonde leeftsijl?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur