Vraag gratis advies aan
Doe de Vitaminetest
Je buurvrouw lijkt alles te kunnen eten zonder een grammetje aan te komen, terwijl jij je al dikker voelt als je alleen nog maar naar een lekkere snack kijkt. Heeft dit te maken met de vertering? En kun je eigenlijk de stofwisseling versnellen? Wij geven je de feiten over de spijsvertering en stofwisseling.
Lees verder onder de afbeelding
Eten is niet alleen essentieel voor het leven, maar is ook een sociale aangelegenheid. We eten en drinken graag in het gezelschap van anderen en zeker tijdens vakanties en feestdagen. Maar de ene persoon lijkt dat sneller te zien op de weegschaal dan de ander. Laten we wat dieper induiken op de spijsvertering.
Als we iets eten, verwerkt onze spijsvertering dat. Het spijsverteringskanaal zorgt voor het voedsel malen en verteerbaar maken. Hierna kan het lichaam door de stofwisseling voedingsstoffen opnemen en gebruiken.
Je kent het spreekwoord “Het water loopt me in de mond” waarschijnlijk wel. Vanaf het moment dat we lekker eten ruiken, begint onze mond al speeksel aan te maken. Tijdens het kauwen op voedsel gebeurt dat nog meer, om alvast een deel van de koolhydraten uit het voedsel voor te verteren. Vervolgens gaan de spijsverteringsorganen hier verder mee aan de slag.
Vanuit je mond gaat de gekauwde hap via de slokdarm naar de maag. Hier vindt een volgend deel van de vertering plaats en worden ook vetten en eiwitten verwerkt. De maag bevat maagsap, maagzuur en enzymen. Dit zorgt voor kleinere voedseldeeltjes en maakt bacteriën onschadelijk. Vervolgens gaat deze voedselbrij naar de darmen.
Het zure goedje komt eerst in de twaalfvingerige darm, waar het geneutraliseerd wordt door de gal vanuit de galblaas. De lever maakt deze gal aan en de galblaas slaat dit op tot de tijd dat dit nodig is. Ook je alvleesklier komt op dit moment om de hoek kijken, door het aanvoeren van diverse enzymen om de koolhydraten, vetten en eiwitten verder te verteren in de dunne darm.
De dunne darm haalt ook de voedingsstoffen uit de voeding, welke via de darmwand in de bloedbaan komen. De rest van de voeding gaat naar de dikke darm, welke de laatste benodigde stoffen en vocht eruit haalt. Vervolgens gaan de resten middels peristaltiek (het reflexmatig samentrekken van de lengtespieren en kringspieren in de darmwand) naar het laatste deel van je spijsverteringskanaal, waar het je lichaam weer verlaat.
Hoe lang het spijsverteren duurt, verschilt per persoon en per maaltijd. Dat hele proces van mond tot kont ligt tussen de 24 en 48 uur. Best een flinke tijd dus! Hoe groter de maaltijd, hoe langer het in de maag zit om vervolgens de verdere route af te leggen.
Sommige voedingsmiddelen kosten het lichaam meer moeite om af te breken. Ook de kracht van jouw organen hebben invloed op de duur en effectiviteit van het spijsverteringsproces. Zijn er bijvoorbeeld genoeg enzymen in de darmen aanwezig om dit alles op de juiste manier te verwerken?
Het hangt voornamelijk af van bovenstaande mechanismen hoe snel je lichaam zich weer ontdoet van de lekkernijen die jij op dagelijkse basis gegeten hebt. Hoe zwaarder de maaltijd, hoe langer het duurt. Dit is een logisch gevolg, want je lijf heeft nou eenmaal voldoende tijd nodig om het harde werk te voltooien. Wel zijn er diverse factoren die invloed hebben op de kwaliteit van je vertering.1
Bepaalde omstandigheden zoals stress zorgen dat het wat langer duurt of juist sneller gaat voordat de voedselresten weer uit je lijf gaan. Belangrijk is om de tijd te nemen voor je maaltijd en mindful te eten, om de vertering te optimaliseren.2 Ook kan het zijn dat je na een grote maaltijd een opgeblazen gevoel hebt. Het kan dan helpen om het eten beter te laten zakken door een wandelingetje te maken en niet te veel drinken rondom de maaltijd.
Als de vertering klaar is, gaat de stofwisseling aan de slag. Dit noemen we ook wel het metabolisme. Dit zorgt dat het lichaam de nutriënten, die door de vertering uit de voeding zijn gehaald, efficiënt gebruikt. Denk hierbij aan het genereren van bouwstoffen en energie voor de lichaamscellen.
Als we het hebben over een snelle spijsvertering, bedoelen we dus eigenlijk een snelle stofwisseling. Namelijk hoe snel het lichaam de energie uit voeding weer verbruikt. Dat doen we grotendeels door te bewegen, maar ook in rust gebeurt dit. Wist je dat je daadwerkelijk invloed hebt op dat proces?
Vaak denkt men dat we minder moeten eten om af te vallen. Daarbij zal je echter al gauw tot de ontdekking komen dat je bij te weinig eten helemaal niet meer afvalt, of juist aankomt! Dat gebeurt doordat je basismetabolisme in rust zich gaat vertragen, om zuinig te zijn met de energie. Er komt namelijk te weinig voeding binnen om voldoende energie te genereren. Zorg dus dat je genoeg eet om niet in deze zogenoemde spaarstand te komen.
Beweging is belangrijk voor je metabolische gezondheid.3 Zo verbrand je meer energie naarmate je meer beweegt. Maar als je meer sport, en dan met name krachttraining, verbruik je ook in rust meer energie. Spieren zorgen namelijk voor meer verbruik van nutriënten.4
Ook voldoende slaapt zorgt voor een snelle stofwisseling.5 Tijdens de slaap herstelt je lijf en maakt het goed gebruik van de binnengekomen energie. Je kunt dus afvallen in je slaap!
Verder is natuurlijk de juiste voeding van belang. Voldoende vezels zijn belangrijk voor een goede vertering. Hoe meer de voeding bewerkt is, hoe minder wenselijk dit is voor je systeem.
Het spijsverteren versnellen kan dus niet echt, dat zou niet wenselijk zijn. Wel kun je de stofwisseling versnellen. Zorg voor de juiste hoeveelheid eten, voldoende beweging, genoeg slaap en goede voedingsstoffen. Dan optimaliseer je niet alleen je vertering, maar geef je ook je stofwisseling de gewenste boost.