Zink tekort: symptomen en oorzaken

Waar is zink goed voor?

Wist je dat zink – na ijzer – het belangrijkste sporenelement is? Het belang van dit nutriënt voor mensen werd vastgesteld in 1963. En tot op de dag van vandaag proberen wetenschappers de functie ervan beter te begrijpen. We weten inmiddels dat het een vitale rol speelt bij de immuunfunctie en antioxidatieve eigenschappen kent. Ook is het onmisbaar voor de groei en ontwikkeling.^1,2,3

Daar blijft het niet bij! Het mineraal bevindt zich immers in iedere lichaamscel en is betrokken bij tal van biochemische lichaamsprocessen, dus op moleculair niveau. Zo weten we nu ook dat de activering van meer dan 300 enzymen afhankelijk is van dit belangrijke sporenelement.⁴ Was je nog niet op de hoogte van dit multifunctionele sporenelement, en weet je niet hoe je een eventueel zink tekort herkent? Lees dan vooral verder.  

Zink tekort symptomen

Aangezien het sporenelement bij zoveel processen betrokken is, lopen de symptomen van een zink tekort sterk uiteen.

Mogelijke gevolgen van een tekort aan zink zijn:

• Diarree
• Misselijkheid
• Gewichtsverlies
• Langzame wondgenezing
• Verminderde weerstand
• Onrustige huid
• Ruwe en droge huid
• Vermoeidheid
• Haaruitval
• Verminderde smaak en/of reuk
• Prikkelbaarheid
• Groeiachterstand
• Verminderde zaadcelproductie^3,4,5,7,8

Herken je jezelf in één of meerdere van deze zink tekort symptomen? Dan is het advies je huisarts of een orthomoleculair therapeut in te schakelen. Of een zink supplement in dit geval voor jou van toepassing is ligt geheel aan je persoonlijke situatie. Zo hebben onder andere ouderen een verhoogd risico op een tekort.^8,9

Hoe ontstaat een zink tekort?

De meest voor de hand liggende oorzaak van een zink tekort is het onvoldoende binnenkrijgen van het nutriënt. In een normaal voedingspatroon komt dat niet snel voor. Het mineraal vind je terug in voedingsmiddelen als vlees, vis, schaal- en schelpieren en kaas. En vooral die laatste lusten we in Nederland wel pap van! Bij wijze van dan…

Veganisten komen wat sneller zink te kort en zijn aangewezen op andere bronnen. Plantaardige alternatieven zijn granen, peulvruchten, noten, zaden en rijst. Het nadeel van deze plantaardige bronnen is dat ze ook veel fytaat bevatten. Een zuur dat zich in de schillen en pitten bevindt en de opname van onder andere zink verhindert.⁴

Met het vorderen van je leeftijd neemt ook het risico op een zink tekort toe. Vanaf je 65ste  levensjaar is de opname ervan vaak al significant lager dan bij jongeren. De achterliggende oorzaken lopen uiteen van medicatiegebruik en intestinale veranderingen, tot onvoldoende kauwen en psychosociale factoren. Tevens staan we stil bij de sterke afname van nutriënten in onze voeding door de landbouwontwikkelingen. Voor deze groep is voeding als enige bron om een tekort te voorkomen daarom vaak onvoldoende.^5,6

Zink & zwangerschap

Tijdens de zwangerschap is het risico op zink tekort hoger door een toename in de behoefte. Het sporenelement is immers van groot belang voor de ontwikkeling van de baby. Voor vegetariërs en veganisten ligt dit risico zelfs nog hoger.¹⁰

Vermoed je een tekort tijdens je zwangerschap? Ga dan ook in dit geval niet zelf dokteren met supplementen maar overleg met een deskundige. Vanwege de wisselwerking tussen ijzer, koper en zink verstoor je maar zo de mineraalhuishouding van jou en je ongeboren kindje.¹¹ 

Tot slot: voorkomen of genezen?

Met name een mediterrane dieet rijk aan vlees, vis, zeevruchten, noten en zaden, schijnt je zinkgehalte goed te doen. Toch veeg je daar niet alle risicofactoren mee van tafel. Wanneer je de besproken symptomen ervaart is het advies om in te grijpen.