Wanneer heb je een jodium tekort?

Wat is jodium?

Jodium is een stof dat van nature in sommige voedingsmiddelen en in zeewater voorkomt. Het behoort tot de categorie spoorelementen, wat betekent dat we het in zeer kleine concentraties nodig hebben. Maar dat maakt het niet minder cruciaal voor een goede werking van ons lichaam!

Zelf maken we dit mineraal niet aan, dus moeten we het uit onze voeding halen. Dit is niet altijd even makkelijk omdat die voedingsmiddelen maar zeer geringe hoeveelheden bevatten. Daarom wordt het nog wel eens aan voedingsmiddelen toegevoegd, zoals bepaalde soorten keukenzout.

Waar is jodium goed voor?

Jodium is als voedingsstof betrokken bij diverse lichaamsprocessen, waarvan vele essentieel zijn voor onze algehele gezondheid en welzijn. Zo is het spoorelement bijvoorbeeld belangrijk voor de productie van de schildklierhormonen. De schildklier is een kleine klier aan de voorkant van je nek dat hormonen produceert die bijna elke cel in je lichaam beïnvloeden. Deze hormonen, genaamd triiodothyronine (T3) en thyroxine (T4) zijn onmisbaar voor het reguleren van de stofwisseling, lichaamstemperatuur, hartslag en spijsverering. Bovendien zijn ze betrokken bij de groei en ontwikkeling van kinderen en beïnvloeden ze het energieniveau in het lichaam.

Naast de rol in de schildklierfunctie, draagt jodium ook bij aan een gezonde huid waardoor het niet mag ontbreken als je manieren zoekt om je huid van binnenuit te verzorgen. Bovendien speelt het sporenelement een rol bij het functioneren van het immuunsysteem, dat ons helpt beschermen tegen zowel interne als externe invloeden, zoals ongewenste indringers.

Hoeveel jodium heb je per dag nodig?

De hoeveelheid jodium die je per dag nodig hebt, hangt onder meer af van je leeftijd, geslacht en levensfase. Volgens de aanbevelingen van de Gezondheidsraad hebben volwassenen dagelijks in elk geval 150 microgram jodium nodig. De behoefte ligt tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding echter hoger, omdat je dan ook moet voldoen aan de behoefte van je baby. Daarom geldt voor deze mensen een dagelijkse aanbevolen hoeveelheid van 200 microgram.¹

Is een jodium tekort mogelijk?

Ondanks dat het om hele kleine hoeveelheden lijkt te gaan, loopt toch ongeveer een derde van de wereldbevolking het risico op een jodium tekort. Dit risico is vooral aanwezig voor bewoners van regio’s waarvan de bodems niet rijk zijn aan dit spoorelement, waaronder diverse Europese landen.² Het probleem wordt bovendien versneld door onder andere ontbossing en bodemerosie (waar akkerbouwgebieden erg kwetsbaar voor zijn). Voedsel wat vervolgens in die regio’s wordt verbouwd kan nooit genoeg van dit mineraal opleveren.³

Hoewel een rapport van het RIVM laat zien dat we in Nederland gemiddeld genomen nog veilig zitten wat betreft onze jodium inname, zien we ook al jaren op rij een dalende trend. Dit heeft onder meer te maken met andere voedingspatronen (bijvoorbeeld minder brood waar het nog weleens aan toegevoegd werd) en de campagnes om minder zout aan etenswaren toe te voegen.^4,5,6

Aan welke symptomen herken je een jodium tekort?

Een jodium tekort kan zich op verschillende manieren manifesteren en de symptomen kunnen vaak subtiel zijn. Het duidelijkste kenmerk is vaak een vergroting van de schildklier, maar ook een tragere werking ervan. Dit kan je opmerken aan symptomen als: vermoeidheid, slaperigheid, kouwelijkheid, gewichtstoename, constipatie en een droge huid.^7,8

Andere symptomen van een jodium tekort kunnen zijn: een verminderde vruchtbaarheid, en bij kinderen problemen met de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling en gehoorproblemen.⁷

Mogelijke jodium tekort symptomen zijn dus:

• Vergrote schildklier
• Tragere werking van de schildklier
• Vermoeidheid
• Slaperigheid
• Kouwelijkheid
• Gewichtstoename
• Constipatie
• Droge huid
• Verminderde vruchtbaarheid
• Ontwikkelingsproblemen in kinderen
• Gehoorproblemen in kinderen

Hoe krijg je er meer van binnen?

Voeding moet altijd de basis vormen bij het nastreven van een goede gezondheid. Met verschillende voedingsmiddelen kun je meer jodium binnenkrijgen om zo een tekort te voorkomen. Zo komt het nutriënt van nature voor in: zeevis, schaal- en schelpdieren en in mindere mate in vlees en eieren. Zeewier, zoals kelp, is ook een rijke bron van jodium.

Naast het eten van voeding dat van nature jodium bevat om een tekort tegen te gaan, wordt het nog wel eens toegevoegd aan voedingsmiddelen. De bekendste hiervan is bijvoorbeeld keukenzout. Daarnaast zijn er nog bakkers die het sporenelement toevoegen aan bakkerszout, wat wordt gebruikt bij de bereiding van brood. Hoewel dit tegenwoordig al een stuk minder is vanwege het veranderde verrijkingsbeleid in Nederland en andere eetpatronen.

Kun je ook teveel jodium binnenkrijgen?

Net zoals een jodium tekort schadelijk kan zijn, kan ook een overmatige inname gezondheidsproblemen veroorzaken. Er is daarom een veilige bovengrens ingesteld van 600 microgram per dag voor volwassenen.

Het is belangrijk om te onthouden dat terwijl jodium een essentieel onderdeel is van een gezond eetpatroon, dat meer niet altijd beter is. Dus voordat je een jodium tekort zelf gaat testen met een set van internet en experimenteert met supplementen, laat dit liever vaststellen door een arts of gespecialiseerd therapeut.

Tot slot: Een kleine voedingsstof met grote impact

Het nastreven van een uitgebalanceerd dat rijk is aan een verscheidenheid aan voedingsstoffen is de beste manier om ervoor te zorgen dat je alles in de juiste hoeveelheden binnenkrijgt. Jodium is een kleine voedingsstof met een grote impact. Zorg er dus voor dat je niet te weinig, maar ook niet teveel binnenkrijgt. Als je twijfelt over je jodiuminname of een mogelijk risico op een jodium tekort, aarzel dan niet om advies in te winnen bij een van onze geschoolde therapeuten.