Waarom valt mijn haar uit? De 10 belangrijkste redenen voor haaruitval

Laten we alvast één ding voorop stellen: het is meer dan normaal om elke dag een zekere hoeveelheid haren te verliezen. Maar hoeveel haarverlies is normaal? Je hebt tussen de 85.000 en 150.000 haren op je hoofd, waarvan je dagelijks zo’n 50 tot 120 stuks verliest. Niks om je druk over te maken dus. Alleen op het moment dat er meer haren in het doucheputje verdwijnen dan er aangroeien, geeft dit logischerwijs reden tot paniek.

Altijd al willen weten waarom jouw haar uitvalt? Is jouw haarverlies te wijten aan bijvoorbeeld leeftijd, hormonale disbalans, voedingstekorten of zwangerschap? In dit blog bespreken we de 10 belangrijkste redenen van haarverlies.

Welke haargroeifases zijn er?

Om de verschillende soorten haaruitval te verklaren, moeten we de verschillende haargroeifases begrijpen. We onderscheiden er drie.

De anagene fase

In de eerste fase, de anagene fase, zijn de haarzakjes (follikels) druk in de weer om haartjes te produceren. Tijdens dit traject groeien onze haren; dit kan enkele maanden tot zelfs járen duren. De duur van dit proces bepaalt de uiteindelijke haarlengte. Gemiddeld bevindt zo’n 80 tot 90 procent van de haren zich in dit stadium.

De telogene en katagene fase

Slechts 10 tot 15 procent van de haren zit in de rustfase, de zogenoemde telogene fase, die zo’n drie tot zes maanden duurt. Na deze periode vallen de haren uit. De tijd tussen de anagene en telogene fase in noemen we de overgangsfase (katagene fase), die ongeveer een tijdspanne van twee weken heeft.

1. Haarverlies door leeftijd

Ruim 70 procent van de mannen krijgt in meer of mindere mate te maken met het verder wijken van de haarlijn. En om direct elk taboe te doorbreken; het gevreesde tafereel komt zeker niet alleen bij mannen voor. Ook een grote groep vrouwen voelt met pijn in het hart aan hoe hun eens zo wilde bos haren steeds meer aan volume verliest.

Wat gebeurt er precies?

Het gaat hier om een vorm van permanente haaruitval die in de meeste gevallen bij mannen voorkomt. Deze vorm kenmerkt zich door zeer geleidelijk haarverlies op de kruin en bij de slapen; de zogenoemde inhammen. Bij vrouwen wordt het haar doorgaans dunner over de gehele hoofdhuid.

We noemen dit ook wel ‘mannelijke kaalheid’, omdat het doorgaans mannen treft.

• Deze vorm van haaruitval komt voort uit een gevoeligheid van de haarzakjes voor het mannelijke hormoon DTH.
• Het uit zich vaak met het vorderen van de leeftijd, maar kan ook al rond de pubertijd beginnen.
• Het ontwikkelt zich bij vrouwen doorgaans rond de menopauze.
• Hierbij verkort de anagene fase steeds meer, waardoor de activiteit van haarzakjes vermindert. 

2. Haaruitval door een structureel lagere weerstand

Bij deze vorm manifesteert de haaruitval zich op willekeurige plekken op het hoofd. In tegenstelling tot uitval door leeftijd lijkt deze willekeurige haaruitval het gevolg van een structureel lage weerstand. Maar ook een disbalans in hormonen kan een rol spelen.

Bij deze vorm gaan de haren sneller dan normaal van de anagene naar de telogene fase. Door de verkorte haargroeifase vallen de haren versneld uit. Niet alleen haren op de hoofdhuid vallen uit, maar ook de wenkbrauwen, wimpers, baard of andere lichaamsbeharing moeten eraan geloven. In veel gevallen komt de haargroei binnen twee jaar gelukkig vanzelf weer terug.

3. Haarverlies in de groeifase

In veel gevallen krijgen mensen te maken met haaruitval op het moment dat de haren al volgroeid zijn. In dit geval gebeurt het verlies in een veel vroeger stadium. Deze vorm van uitval kenmerkt zich juist door haarverlies in de het groeistadium van de haarcyclus. Door een versnelde celdeling breken de haren in het groeistadium al af. Dit is vaak het resultaat van een traumatische ervaring, maar ook diverse andere factoren met betrekking tot de gezondheid kunnen de oorzaak zijn.

4. Geleidelijke haaruitval

Wanneer er op de hoofdhuid meer haren uitvallen dan gebruikelijk, spreken we van geleidelijke haaruitval. Het proces verloopt bij geleidelijke haaruitval zeer langzaam; kaalheid uit zich soms pas na enkele maanden. Gelukkig treedt er bij deze vorm zelden meer dan 50 procent haarverlies op.

Haaruitval door stress

Een andere oorzaak voor haaruitval is stress. Stress heeft niet alleen een negatief effect op de gemoedstoestand, maar kan lichamelijk ook voor allerlei vervelende ongemakken zorgen. En laten deze ongemakken zich nou juist vaak gaan uiten na een stressvolle periode.

De oorzaak van haaruitval door stress ligt in de aanmaak van cortisol. Het stresshormoon zorgt namelijk voor een verhoogde adrenaline-productie, wat resulteert in een verhoogde melkzuurproductie in de talgklieren. Bij een verhoogde melkzuurafgifte treedt er schade op aan de haren, met als gevolg haaruitval.

In dit geval verlies je veel haren tegelijkertijd. Goed nieuws: het is doorgaans tijdelijk, en het is bovendien makkelijk te behandelen is door je stressniveau te beperken. Hoe je stress kunt verminderen? Slaaptekort speelt onder andere een grote rol bij het verhogen van stress.

5. Haaruitval door gewichtsverlies

Zoals je misschien weet vormen eiwitten het fundament voor de opbouw van cellen. Haar bestaat ook uit eiwitten. Om deze reden is het belangrijk om voldoende eiwit binnen te krijgen, het speelt namelijk een rol in de groei en onderhoud van gezond haar. Als je een streng dieet volgt of om een andere reden weinig eet, krijg je automatisch ook vaak te weinig eiwitten binnen. De weinige eiwitten die je dan binnenkrijgt, gaan als eerst naar de vitale organen. Haar valt hier niet onder, waardoor het uit kan vallen. Hierdoor kan gewichtsverlies gepaard gaan met haaruitval.

Het voordeel is dat dit ook een tijdelijke vorm van haaruitval is: wanneer je weer genoeg eiwitten eet, zal je haar vaak weer terug groeien. 

6. Haaruitval door trekken

Hartstikke hip die strak ingevlochten haren, maar niet per sé bevorderlijk voor je haargroei. Dit vertaalt zich namelijk letterlijk als ‘haaruitval door trekken’; het gevolg van een té strakke haarstijl. Denk hierbij aan dreadlocks, te strakke vlechten of een strak gespannen paardenstaart. Kies je vaak voor dit soort haardrachten, dan ontstaat er een continue spanning op de haarschacht, waardoor op de aanzet haren kunnen uitvallen. Door de aanhoudende trekkracht op de hoofdhuid ontstaat een minder goede doorbloeding en beschadigen uiteindelijk de haarzakjes.

Hoe herken je het?

• Terugtrekkende haarlijn op het voorhoofd of de inhammen
• Roodheid
• Jeuk
• Kleine puistjes op de hoofdhuid
• Vergrote afstand tussen de haren
• In ergere gevallen: pus-producerende zweren of infecties

Wordt het op tijd geconstateerd, dan is de uitval omkeerbaar. In sommige gevallen is de huid echter zo erg beschadigd dat de hoofdhuid zich niet meer herstelt.  

7. Haaruitval door voedingstekorten

Voedingstekorten kunnen uiteraard een enorme impact op ons hebben. Niet alleen aanhoudende vermoeidheid, maar ook haaruitval is een vaak gezien verschijnsel. Met één ongezonde maaltijd heb je overigens niet meteen een voedingstekort te pakken. Lange tijd geen goede mix van essentiële micronutriënten binnenkrijgen kan hier echter wél voor zorgen. Dit kan bijvoorbeeld resulteren in een vitamine D tekort, magensium tekort, vitamine B12 tekort, omega 3 tekort of een vitamine C tekort. Bekende nutriënten voor het behoud van normaal haar zijn onder andere zink, selenium, koper en biotine.

8. Haaruitval door de pil

Stoppen met de pil kan ook haaruitval veroorzaken. Bij pilgebruik wordt de ovulatie on-hold gezet door de combinatie van progestine en estrogeen. Wanneer de anticonceptiepil een hoge dosering van deze zogenoemde androgene stoffen bevat kan dit ervoor zorgen dat je haar van de anagene in de telogene fase komt. Hierdoor valt het haar uit, voordat er nieuw haar kan ontstaan.

Hormonaal haarverlies

Bij vrouwen die een genetische aanleg hebben voor hormoon gerelateerd haarverlies, kan het stofje progesteron in de pil deze erfelijke bepaling aanwakkeren. Ook wanneer je stopt met de pil kunnen de veranderingen in je hormoonhuishouding optreden waarbij haaruitval ontstaat. Wanneer je toch kiest om de pil te gebruiken, raden we aan een variant te kiezen met een lage dosering progesteron.

9. Haaruitval na de zwangerschap

Na de zwangerschap maak jij je natuurlijk niet druk om haarverlies. Het wondertje dat je net op de wereld hebt gezet heeft immers je aandacht. Niettemin krijgen veel vrouwen na de bevalling te maken met een overmaat aan haaruitval. De oorzaak? Een daling van de oestrogeenniveaus. Hoewel het even schrikken is, groeien de haren doorgaans binnen een jaar weer terug. Geen reden om je direct zorgen te maken dus.
  

10. Haaruitval door de werking van de schildklier

Deze kleine klier voor in de keel produceert hormonen die verschillende lichaamsprocessen reguleren. Werkt je schildklier te snel dan maakt je lichaam te veel hormonen aan, bij een te langzame schildklier juist te weinig. Is je hormoonhuishouding in balans dan stimuleren je hormonen de haarzakjes, maar ook de talgproductie. Wanneer hormoonverhouding verstoort raken, kan dit leiden tot haarverlies. In beide gevallen kan haaruitval optreden, maar het komt vaker voor wanneer de schildklier te langzaam werkt.

Haaruitval is te behandelen

Een zekere hoeveelheid haarverlies is normaal en zeker niet meteen reden om je druk te maken. Elke dag verdwijnen er immers ruim 100 haren in ons doucheputje. Wanneer je merkt dat je meer haren verliest dan je lief is, wees dan bewust van de mogelijke oorzaken die eraan ten grondslag kunnen liggen.

Misschien dat je voedingspatroon wel te wensen over laat of heb je net een klein wondertje op de wereld gezet. Maar het kan ook heel goed dat je geen flauw benul hebt waar je haarverlies ineens vandaag komt.