Vitamine D-tekort: wat zijn de symptomen?

Dat voldoende vitamine D nodig is voor onze gezondheid is bij het gros van de mensen inmiddels bekend. Zo weten we dat het een extreem belangrijke rol speelt in veel processen in ons lichaam, maar ook dat er veel mensen zijn met een tekort. Wist je bijvoorbeeld dat circa 50 procent van de mensen wereldwijd een te lage D-spiegel heeft?¹ Diverse vitamine D-tekort oorzaken ontstaan door omgevingsfactoren.

Er zijn bepaalde groepen waarbij het risico op een tekort aan vitamine D groter is:

• Veganisten en vegetariërs
• Mensen die overdag weinig buiten komen 
• Mensen die bedekkende kleding dragen
• Mensen met een donkere huidskleur
• Ouderen
• Zwangere vrouwen
• Baby’s
• Mensen die ongezond eten of veel alcohol drinken
• Mensen die een vetarm/vetvrij dieet volgen

Naast ontoereikende niveaus van de zonnevitamine zien we een magnesium tekort veelvuldig voorbijkomen. Alles wat je hierover wilt weten lees je in het blog Magnesium tekort: wat zijn de symptomen?

Wat is vitamine D-tekort

Wil je weten of je een vitamine D-tekort hebt, dan is het belangrijk te beseffen wat vitamine D is en hoe dit zijn werkt doet in het lichaam. Een tekort van aan vitamine d kan komen omdat je te weinig binnenkrijgt door ofwel voeding en/of suppletie of door de zon.

Het nutriënt is technisch gezien geen vitamine. Het is een groepsnaam voor in vet oplosbare prohormonen (voorlopers van hormonen met doorgaans weinig eigen hormonale activiteit). Twee soorten vitamine D zijn belangrijk: vitamine D2 of ergocalciferol en vitamine D3 of cholecalciferol. 

Vitamine D tekort symptomen 

Vitamine D is betrokken bij een aantal processen die essentieel zijn voor een goede gezondheid. Het ondersteunt bij het behoud van sterke spieren, het ondersteunt het immuunsysteem en het bevordert de opname van calcium uit de dunne darm. 

Dit is belangrijk voor het behoud van sterke botten en een goede botopbouw.³ Een vitamine D-tekort en vermoeidheid brengen we ook regelmatig met elkaar in verband. De meest voorkomende vitamine D tekort symptomen zijn van invloed op:

• botten;
• gewrichten;
• spieren;
• mond en gebit;
• bloed;
• tandvlees;
• immuunsysteem;
• nagels;
• humeur;

Heb je regelmatig moeite om de energie voor je dagelijkse bezigheden bij elkaar te schrapen? Ben je vatbaar voor iedere loopneus die bij je in de buurt komt? Tel daar neerslachtige gevoelens op maandag bij op en voilà: het kenmerkende vitamine D tekort klachten beeld is geschetst. 

Vitamine D tekort gevaarlijk

Een vitamine D tekort is niet direct gevaarlijk en kan je ook redelijk eenvoudig aanvullen. Het is wel belangrijk om een tekort vroegtijdig vast te stellen en aan te vullen. Wanneer het langere tijd aan de orde is, merk je dit vooral in je botten en spieren. Bijwerkingen van een vitamine D tekort kunnen een vrolijk en vitaal leven in de weg zitten.¹

Vitamine D-tekort aanvullen

Onze voeding is – naast hoofdleverancier de zon – de tweede bron van zowel vitamine D2 (plantaardig) als D3 (dierlijk). Hoewel we beide soorten opnemen, lijkt de dierlijke variant het te winnen van de plantaardige bronnen.² 

De zonnevitamine komt voor in verschillende vissoorten, met name vette vis zoals forel, zalm, haring en makreel zijn een bron van vitamine D. Ook tref je de dierlijke variant (D3) in mindere mate aan in eieren en vlees. 

Eet je liever plantaardig, kies dan voor paddenstoelen. Bepaalde paddenstoelen en schimmels kunnen D2 vormen. Bekende, eetbare paddenstoelen met vitamine D zijn shiitake, portobello en de gewone witte champignon.⁵

Heb je echter ontoereikende D-waarden, dan zijn de hoeveelheden in voeding onvoldoende om je niveau weer op peil te brengen. In dat geval doe je er goed aan je vitamine D tekort aan te vullen middels suppletie.

Ditzelfde geldt overigens voor het sporenelement zink. Vermoed je een tekort of wil je meer informatie over hoe je dit voorkomt? Hier lees je alles over in het artikel Zink tekort: symptomen en oorzaken.

Bloedtest voor vitamine D tekort 

Een bloedtest is een goede manier om erachter te komen of je meer behoefte hebt aan vitamine D, bijvoorbeeld in de donkere wintermaanden. Door de test kom je twee dingen te weten:

1. Of er sprake is van lage vitamine D waarden.  
2. Hoe jouw vitamine D waarden zich ontwikkelen op momenten dat de huid minder goed in staat is vitamine D te vormen, bijvoorbeeld in de herfst of winter.

Het vitamine D-niveau in het lichaam wordt gewoonlijk gecontroleerd door de vorm 25-hydroxy vitamine D te meten in het bloed. De normaalwaarde vitamine D is vastgesteld op 50 nmol/l voor mannen en 35 nmol/l voor vrouwen. Bij een lagere concentratie is er sprake van een tekort. De streefwaarde voor 25-hydroxy vitamine D ligt tussen 50 en 150 pmol/L.⁶ Hoewel een bloedtest dus niet de oorzaak van je vitamine D tekort toont, verschaft het wel andere nuttige informatie.
 

Tot slot

Het beste onder de zon is het vermogen om vitamine D aan te maken. Aangezien de lage landen nogal summier zijn in blootstelling aan zonlicht, moeten we op zoek naar andere bronnen om de klachten van een vitamine D tekort te omzeilen. 

Ben je regelmatig vermoeid, zie je je dag somber in en laat je spierkracht je vaker in de steek dan gewenst? Een bloedtest kan een helder beeld geven van een mogelijk vitamine D tekort.