Rommelende darmen & stress: wat is het verband?

De darmen vormen een belangrijke basis voor jouw gezondheid. Ze reageren namelijk niet alleen op het moment dat er voeding binnenkomt. De hele dag door zijn ze druk bezig om te communiceren met andere systemen in je lijf. Zo bevindt een overgroot deel van het immuunsysteem zich in de darmen.¹ Daarnaast hebben de darmen ook continu contact met de hersenen: dit noemen we de hersen-darm-as.²

De hersen-darm-as

Om een goede balans in het lichaam te behouden, reguleert de hersen-darm-as diverse processen in het lichaam. Deze communicatie vindt plaats via het autonome zenuwstelsel, waarbij er signalen van de hersenen naar de darmen gaan en andersom. Een prachtig geavanceerd systeem, maar in deze continue zending van boodschappen tussen de hersenen en de darmen, kan gauw verstoring optreden. Kunnen rommelende darmen ontstaan door stress?    

Het stress-systeem

Een gezond lichaam is sterk genoeg om flink wat weerstand te kunnen opvangen. Zo zijn er sinds het bestaan van de mens altijd perioden geweest waarin we moesten strijden om te overleven. Inmiddels liggen er vele andere soorten bedreigingen op de loer dan vroeger, maar het systeem is niet veranderd. Ons stress-systeem noemen we ook wel de HPA-as. Deze Engelse afkorting staat voor hypothalamus, hypofyse, bijnieren.

Bij een stressvolle situatie heb je automatisch keuze uit drie opties: vechten, vluchten of niks doen. Ook wel bekend als fight, flight, freeze.³ Daarbij bepalen diverse factoren of jij de strijd aangaat, wegrent of aan de grond genageld staat. Dit gaat gepaard met allerlei fysiologische aspecten, zodat het lichaam gepaste actie kan ondernemen.

Ook beïnvloedt dit de darmwerking. Als je moet vechten of vluchten word je alerter en gaat de hartslag omhoog, zodat je snel de juiste actie onderneemt. Daardoor krijgen onder andere de darmen geen prioriteit, want eten verteren is niet waar je lichaam op zo’n moment mee bezig is. Het lichaam staat dan namelijk in overlevingsstand. 

Stress & darmen: symptomen

Nu zal je niet heel vaak een situatie meemaken waarbij het letterlijk vechten of vluchten voor je leven is. Daarentegen leven we wel steeds vaker met een continue ballast van allerlei stressvolle gebeurtenissen in ons leven. Stress en darmen zijn met onze huidige prestatiegerichte leefstijl dan ook nauw met elkaar verbonden.

Misschien ervaar jij zeer regelmatig stress op werk, bijvoorbeeld vanwege een overload aan deadlines. Of ga je als hardwerkende student de strijd aan om naast je studie-uren ook nog een beetje rond te komen en een leuk sociaal leven te hebben. Maar ook verkeerde voeding of overmatig trainen is stressvol voor je lichaam. Wat de situatie ook is: stress doet wat met je lijf.

De darmen zijn sterk, maar ook gevoelig. We beseffen ons vaak niet hoeveel impact een verminderde darmgezondheid op de rest van het lijf kan hebben. Een goede darmgezondheid is niet vanzelfsprekend en verstoring hiervan kan voor veel ongemakken zorgen.

De kans is groot dat wanneer je stress hebt jouw vertering op een lager pitje is gezet. Daardoor kunnen de darmen het binnengekomen voedsel niet meer goed verwerken. Hierdoor kun je onder andere krampen, wisselende ontlasting en een opgeblazen buik ervaren.

Rommelende darmen en stinkende winden

Rommelende darmen en stinkende winden komen ook vaak samen voor. Als het onvoldoende verteerde eten in de dikke darm komt, gaan bacteriën ermee aan de haal.⁴ Daarbij komt er veel lucht in de darmen en zit jij met een opgeblazen gevoel.

Met name een slechte eiwitvertering zorgt voor stinkende uitlaatgassen van je lichaam. Maar ook het inslikken van lucht door bijvoorbeeld te snel eten zorgt voor gasophoping in de maag en darmen. Heel menselijk natuurlijk, maar prettig is anders. 

Stress & darmen: oplossingen

Als jouw rommelende darmen en stress hand in hand gaan, is het noodzakelijk om hiermee aan de slag te gaan. En gelukkig valt hier vaak snel resultaat mee te behalen!

Een manier om je stress te beperken is door het dagelijks implementeren van ontspanningsmomentjes. Hoe langer hoe beter, maar dat gaat natuurlijk niet altijd. Alle beetjes helpen, dus liever een paar keer per dag een adempauze, dan helemaal niet.

Diverse studies wijzen op het positieve effect van mindfulness, stress en de lichamelijke gezondheid.⁵ Een aantal tips voor snelle dagelijkse stressreductie:

• Een korte meditatie met affirmaties bij het opstaan;
• Binaural beats luisteren, gebaseerd op de activiteit die je doet;
• Een lekkere wandeling tijdens je lunchpauze;
• Korte ademhalingsoefeningen, bijvoorbeeld elk uur;
• Yoga nidra voor het slapengaan.

Als je eenmaal last hebt van rommelende darmen dan wil je het lichaam niet nog meer belasten met verkeerde voeding. Wat is dan verkeerd? Denk hierbij vooral aan bewerkte voedingsmiddelen. Hoe meer een product is bewerkt en bestaat uit een lange lijst van ingrediënten, hoe meer belastend dit is. Ook kunnen te veel vetten, te vaak op een dag eten of te grote porties jouw vertering in de weg zitten.

Denk ook aan het verbeteren van je microbioom. Door de verminderde vertering kunnen ook de slechte bacteriën in jouw darm de overhand krijgen. Darmbacteriën produceren allerlei stofjes waardoor we ons goed of juist minder goed gaan voelen.

Er is hierin een link met de HPA-as.⁶ Je microbioom is daarom van essentieel belang voor een goede fysieke en mentale gezondheid. Zet bijvoorbeeld wat vaker gefermenteerde voeding op het menu, om de levende bacteriën die van nature in de darmen voorkomen te doen toenemen.

De basis van een goede gezondheid

De invloed van de hersen-darm-as werkt overigens vanwege de tweezijdige communicatie ook twee kanten op. Dus als jouw darmen door verkeerde voeding te veel belast worden, heeft dit invloed op het brein. Hierdoor kan je weer meer stress en andere negatieve gevoelens ervaren.

De darmen maken bijvoorbeeld het grootste deel van de neurotransmitter serotonine aan. Een verminderde darmwerking resulteert daardoor in een verminderde hoeveelheid van dit gelukshormoon.⁷

Tot slot

Zijn rommelende darmen stress gerelateerd? Het is mogelijk dat jouw darmongemakken hier (mede) vandaan komen. Als jij last van rommelende darmen hebt, plan wat extra ontspanningsmomenten voor jezelf in en zorg goed voor je lijf. De kans is groot dat je dan al gauw meer rust in je buik ervaart.

Heb je vragen over darmen en stress?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur