Ozempic en afvallen: een doorbraak of slechts een hype?

Wat is ozempic?

Het medicijn Ozempic is ontwikkeld door de Deense farmaceut Novo Nordisk en is oorspronkelijk bedoeld als aanvulling op een gezonde leefstijl bij de aandoening diabetes type 2. Bij diabetes, ook wel suikerziekte genoemd, is de bloedsuikerspiegel regelmatig te hoog doordat het lichaam te weinig insuline produceert en niet meer goed op insuline reageert. Insuline is nodig om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Een regelmatige verhoogde bloedsuikerspiegel kan schade geven aan zenuwen en bloedvaten wat allerlei gezondheidsrisico's met zich meebrengt.¹

Ozempic is bedoeld als hulpmiddel voor het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Het medicijn bestaat uit injecties die wekelijks worden ingebracht met als voorwaarde dat leefstijlverandering alleen en andere medicijnen niet effectief genoeg zijn gebleken. Alleen een arts kan overwegen of deze behandeling geschikt is.

Hoe werkt ozempic?

Semaglutide is de werkzame stof van Ozempic en is een GLP-1-agonist. Dit betekent dat het via hetzelfde mechanisme werkt als GLP-1, een hormoon dat je darmen aanmaken nadat je hebt gegeten. Ozempic kan zo invloed hebben op de alvleesklier en de afgifte van de hormonen insuline en glucagon reguleren. Bij het stijgen van de bloedsuikerspiegel wordt de afgifte van insuline gestimuleerd. Ook verlaagt het medicijn de uitscheiding van glucagon wat ervoor zorgt dat de lever minder glucose afgeeft aan het bloed. Hierdoor daalt de bloedsuikerspiegel.²

Daarnaast heeft Ozempic andere effecten op het lichaam. Semaglutide zorgt ook voor vertraging van de maaglediging, verhoogt het gevoel van verzadiging en vermindert zelfs de voorkeur voor vetrijk voedsel. Bovendien kan semaglutide mogelijk een remmend effect hebben op het beloningssysteem in de hersenen waardoor verlangens of cravings naar bepaalde voedingsmiddelen afnemen.³

Lees onze 10 tips om je hongergevoel te onderdrukken.

Ozempic en afvallen: kun je afvallen met injecties?

Vanwege het effect van Ozempic op honger en verzadiging ontstond er interesse om het medicijn niet alleen voor de bloedsuiker, maar ook voor overgewicht te gebruiken. De Amerikaanse medicijnautoriteit FDA heeft Ozempic dan ook goedgekeurd als behandeling van obesitas, ter aanvulling op een gezonde leefstijl. In Nederland worden artsen aangeraden om Ozempic te overwegen wanneer leefstijlinterventies onvoldoende effect hebben en er ernstige gezondheidsrisico’s ontstaan door overgewicht.

In grootschalig onderzoek van Novo Nordisk is gebleken dat wekelijkse injecties van Ozempic, in combinatie met een leefstijlinterventie (een lagere calorie-inname en meer beweging), leidt tot meer gewichtsverlies dan een placebomiddel: 14,9% (15,3 kilogram) tegenover 2,4% (2,6 kilogram) in ruim een jaar tijd. Daarnaast werden ook positieve effecten gevonden op tailleomtrek, Body Mass Index (BMI), vetmassa en visceraal vet na inname van semiglutide.⁴ Met een intensievere leefstijlinterventie werd er zelfs een groter gewichtsverlies gevonden.⁵

Ook andere (kleinschalige) studies vinden positieve uitkomsten van semaglutide op afvallen.^6,7,8  Meer onafhankelijk onderzoek hiernaar is nog wel nodig.

Bekijk ook onze andere blogs wat betekent een gezond BMI en is het meten van je taille een goede indicator voor gezondheid.

Voordelen van Ozempic

Naast gewichtsverlies en een gunstige invloed op lichaamssamenstelling kent het gebruik van Ozempic meerdere voordelen voor de gezondheid:^2,4,9

• Het verlaagt de bloedsuikerspiegel waardoor het risico op gezondheidsproblemen veroorzaakt door teveel suiker in het bloed.
• Het verlaagt de bloeddruk en verbetert het cholesterolgehalte en het vet- of triglyceridengehalte in het bloed.
• Het verlaagt mogelijk de ontstekingswaarden in het lichaam.
• Het verbetert fysiek functioneren en kwaliteit van leven (hoe de gezondheid wordt ervaren).

Nadelen van Ozempic

Ozempic kan dus veel voordelen bieden bij gezondheidsproblemen. Het wordt daarom ook wel gezien als een grote doorbraak in de medische wetenschap. Aan de andere kant blijft de vraag natuurlijk: is Ozempic gevaarlijk? Hoewel het medicijn door de Amerikaanse FDA en het Nederlandse ministerie van volksgezondheid veilig geacht wordt, houden zij strenge criteria aan voor wie dit medicijn geschikt is. Zoals elk medicijn heeft ook Ozempic namelijk de kans op bijwerkingen en andere nadelen. Een aantal van deze nadelen lichten we hieronder toe.

Ozempic bijwerkingen

De meest voorkomende bijwerkingen van Ozempic zijn:

• Vermoeidheid
• Hoofdpijn
• Misselijkheid
• Braken
• Buikpijn
• Diarree
• Verstopping

Dit soort klachten zijn meestal tijdelijk en komen vooral voor in de eerste weken van gebruik. Bij sommigen zijn bepaalde bijwerkingen zo heftig dat het reden is om te stoppen met het medicijn.

Daarnaast is het risico op galblaasproblemen groter, wat kan komen door het snelle afvallen,⁴ en kan er in zeldzame gevallen een ontsteking van de alvleesklier ontstaan. Bovendien kan een kleine verhoging van de hartslag voorkomen wat in de gaten moet worden gehouden.⁵  Verlies van spiermassa komt ook voor en is ook iets om op te letten.⁶

Terugval na stoppen met afslank medicijnen

Om het gewichtsverlies en de bijkomende gezondheidsvoordelen te behouden lijkt langdurig gebruik nodig. De kans om weer in gewicht aan te komen na het stoppen met Ozempic is groot. Ozempic werkt als een soort rem op de eetlust en wanneer deze rem wordt weggehaald zal de eetlust weer toenemen.

Zo zat er na een jaar na het stoppen met semaglutide en een leefstijlinterventie een groot gedeelte van het gewicht dat mensen waren afvallen er weer aan. Ook de gezondheidswinst nam af.¹⁰ Het is daarom belangrijk om te kijken of een gezonde leefstijl het behoud van gewichtsverlies wel kan ondersteunen. De langetermijneffecten van het gebruik van Ozempic zijn namelijk nog onbekend.

Lees ook ons blog met tips om een gezond gewicht te behouden.

Lost het onderliggende probleem niet op

Hoewel afvallen met Ozempic mogelijk is, lost het onderliggende problemen niet op. Denk hierbij aan factoren zoals stress en negatieve emoties maar ook de invloed van de omgeving zoals de beschikbaarheid van calorierijk eten en het te weinig stimuleren van beweging. Emotie-eten kan afnemen maar de stress en emoties zelf verdwijnen niet. Ozempic is dan enkel een pleister op de wond.

Online verkoop Ozempic

Als gevolg van vele positieve Ozempic-ervaringen in de media is er een hype ontstaan rondom Ozempic en afvallen. Dit heeft de online verkoop van dit soort afslankmedicijnen gestimuleerd. Helaas heeft dit er ook voor gezorgd dat veel mensen dit medicijn zijn gaan gebruiken waar het niet voor bedoeld was, en die het voor hun gezondheid ook niet nodig hebben.

Het gebruik van Ozempic injecties zonder begeleiding vergroot ook het risico op verkeerd doseren en het krijgen van ernstige bijwerkingen. Daarnaast worden er ook veel nepmiddelen aangeboden, wat erg gevaarlijk kan zijn.

Doordat de vraag naar Ozempic zo is gestegen, zijn er daarnaast ook tekorten ontstaan. Mensen een te hoge bloedsuikerspiegel kunnen daardoor misgrijpen, met gevaarlijke bloedsuikerwaarden als gevolg. Er wordt daarom gepleit om Ozempic alleen voor te schrijven in de situaties waar het voor bedoeld is.

Side note: Wegovy is een alternatief voor Ozempic dat de fabrikant op de markt heeft gebracht met een hogere dosis semaglutide, bedoeld als behandeling voor overgewicht. Dit middel is in Nederland goedgekeurd, maar wordt nog niet vergoed door zorgverzekeringen.

Tot slot: een gezonde leefstijl als beste medicijn

Ozempic is in bepaalde situaties een mooie doorbraak gebleken, ook als het op afvallen aankomt. Alle media-aandacht heeft er echter een hype van gemaakt waardoor het ook in verkeerde handen terechtkomt. Ozempic ondersteunt gewichtsverlies maar is geen quickfix. Het is bedoeld als duwtje in de rug en niet als vervanging van gezonde gewoonten. Daarnaast blijft het een medicijn met bijwerkingen en nadelen die voor de meesten niet geschikt is. Een gezonde leefstijl is altijd nog het beste medicijn!