IJzertekort: hoe herken je de symptomen?

Het belang van ijzer

IJzer is een essentiële voedingsstof die ons lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Het speelt een belangrijke rol bij de productie van hemoglobine, een eiwit in rode bloedcellen dat zuurstof door ons lichaam transporteert.¹

Bovendien is ijzer betrokken bij het immuunsysteem, speelt het een rol bij de hersenontwikkeling en de synthese van neurotransmitters zoals dopamine, serotonine en noradrenaline. Zonder voldoende ijzer kunnen we bloedarmoede ontwikkelen wat tot vermoeidheid en duizeligheid kan leiden. Later in dit blog lees je meer over de symptomen van ijzertekort.  

IJzer is dus een belangrijk mineraal dat ons lichaam nodig heeft voor verschillende belangrijke processen. Zorg er dus voor dat je voldoende ijzer binnenkrijgt door het eten van ijzerrijk voedsel zoals rood vlees, vis, gevogelte, bonen, groene bladgroenten en volkorenproducten.

Wat is een ijzertekort?

Het mineraal ijzer hebben we dus nodig voor de productie van hemoglobine, de stof waar rode bloedcellen uit bestaan. De rode bloedcellen hebben we nodig om zuurstof door ons lichaam te transporteren. Een tekort aan ijzer betekent dat er onvoldoende hemoglobine kan worden geproduceerd, waardoor het zuurstoftransport in ons lichaam wordt belemmerd.²

Een ijzertekort en bijbehorende symptomen treft ongeveer 1,2 miljard van de wereldbevolking met symptomen als bloedarmoede en vermoeidheid tot gevolg. Hieronder lees je meer symptomen van een ijzertekort.

IJzertekort symptomen

Bij een ijzertekort kan je last krijgen van de volgende klachten:

• Vermoeidheid
• Kortademigheid
• Bleke huid
• Hartkloppingen
• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Oorsuizen
• Zweten
• Verandering in eetlust

IJzertekort oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken van een ijzertekort. We bespreken hieronder een paar mogelijke redenen:

• Onvoldoende inname van ijzerrijk voedsel
• Verhoogde behoefte aan ijzer: sommige groepen hebben meer ijzer nodig dan anderen, bijvoorbeeld zwangere vrouwen en groeiende kinderen. Als je lichaam niet genoeg ijzer binnenkrijgt om aan deze verhoogde behoeften te voldoen, kan er een tekort ontstaan.
• Bloedverlies: ijzer zit in rode bloedcellen, dus als je veel bloed verliest (bijvoorbeeld door zware menstruatiebloedingen, maagzweren of interne bloedingen), kan dit leiden tot een tekort aan ijzer.
• Minder goed opnemen van ijzer: sommige mensen hebben moeite met het opnemen van ijzer uit voedsel.
• Tekort aan maagzuur: maagzuur is nodig om ijzer uit voedsel vrij te maken en te kunnen opnemen. Bij een tekort aan maagzuur (bijvoorbeeld door het gebruik van maagzuurremmers), kan dit de opname van ijzer belemmeren.
• Overmatig sporten: overmatige fysieke activiteit kan leiden tot verlies van ijzer via zweet en urine, waardoor er mogelijk een tekort kan ontstaan.

Kan ik mijn ijzerwaarden testen?

Als je denkt dat je een tekort aan ijzer hebt, raadpleeg dan je huisarts. Een eenvoudige bloedtest kan helpen om een ijzertekort vast te stellen en je arts kan je adviseren over de beste manier om dit aan te pakken.

IJzertekort bij kinderen

Een ijzertekort komt niet alleen voor bij volwassenen, maar kan ook voorkomen bij kinderen. Het is belangrijk om een ijzertekort bij kinderen snel te herkennen en aan te pakken, omdat het kan leiden tot problemen met de groei en ontwikkeling. Een gezond dieet met voldoende ijzerrijk voedsel kan helpen om een ijzertekort bij kinderen te voorkomen.²

IJzertekort tijdens de menstruatie

Veel vrouwen ervaren tijdens hun menstruatiecyclus een ijzertekort. Dit komt omdat ze tijdens de menstruatie bloed verliezen en daarmee ook ijzer. Als dit regelmatig gebeurt, kan het leiden tot een chronisch ijzertekort. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan ijzer en om te zorgen voor voldoende inname van vitamine C.³

Vitamine C kan namelijk helpen bij de opname van ijzer in het lichaam. Als je menstruatie gepaard gaat met hevig bloedverlies, is het raadzaam om met je huisarts te praten over mogelijke oplossingen om het bloedverlies te verminderen en een ijzertekort te voorkomen.

IJzertekort aanvullen met voeding

Er zijn verschillende manieren om een ijzertekort aan te vullen, waarvan het verhogen van de ijzerinname via de voeding de meest effectieve is. De ijzervoorraad aanvullen kan door middel van het eten van ijzerrijke voeding:

• Rood vlees (rund-, lams- en varkensvlees)
• Gevogelte (kip en kalkoen)
• Vis (tonijn, zalm, oesters, mosselen)
• Bonen (kikkererwten, zwarte bonen en linzen)
• Noten (cashewnoten)
• Zaden (pijnboompitten en sesamzaad)
• Groene bladgroenten (spinazie, boerenkool)
• Volkoren granen (havermout, quinoa en bruine rijst)

IJzer kan in onze voeding in twee vormen gevonden worden, heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer is de beter opneembare van de twee en komt alleen voor in dierlijke producten, zoals rood vlees, gevogelte en vis.

Non-heemijzer vinden we in plantaardige- en dierlijke producten die geen hemoglobine (verantwoordelijk voor het zuurstoftransport) bevatten. Hoewel de opname van non-heemijzer dus minder efficiënt is dan die van heemijzer, kan het combineren van deze voedingsmiddelen met vitamine C-rijke voeding de opname van ijzer verhogen.³

Combineer daarom je salade met spinazie en tomaten of je volkoren granen met citrusvruchten.

Tot slot

IJzer is een belangrijk mineraal voor ons lichaam dat nodig is voor verschillende processen, waaronder de productie van hemoglobine. Onthoud dat het eten van ijzerrijk voedsel zoals rood vlees, vis, gevogelte, bonen, groene bladgroenten en volkorenproducten kan helpen om je ijzerniveau op peil te houden. Eet voor het behoud van voldoende kracht en energie daarom gevarieerd binnen het ijzergamma met voldoende heem- en nom-heemvormen.