Heb jij een calcium tekort? Ontdek de symptomen

Wat is calcium?

Calcium is een van de belangrijkste en meest voorkomende mineralen in ons lichaam. Het wordt voornamelijk opgeslagen in de botten en tanden, maar het mineraal is ook te vinden in ons bloed en cellen. Calcium is namelijk ook betrokken bij:¹

• De bloedstolling
• De functie van bloedvaten en de regulatie van de bloedstroom in je lichaam
• De spierfunctie (inclusief de hartspier)
• De communicatie tussen zenuwcellen

Om deze reden reguleert ons lichaam het calciumgehalte in het bloed met enorme precisie. Wanneer het calciumgehalte te hoog is, probeert ons lichaam dit naar beneden te brengen; wanneer het te laag is, probeert het dit omhoog te brengen.

Bij een laag calciumgehalte in het bloed zullen de bijschildklieren bijvoorbeeld het parathyroid hormoon (PTH) vrijgeven. Dit hormoon werkt op verschillende manieren om het calciumgehalte in het bloed te verhogen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de hoeveelheid calcium die via urine wordt afgevoerd te verminderen of door calcium vrij te maken uit de botten.

Hoeveel calcium heb je nodig?

De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) voor calcium is vastgesteld door de Gezondheidsraad en verschilt per geslacht en leeftijdscategorie.² In onderstaande tabel zie je welke ADH voor jou van toepassing is.

Wanneer heb je een calcium tekort?

De normale calciumwaardes in het bloed liggen bij volwassenen tussen de 8,5 en 10,5 mg/dL. Wanneer deze waarde onder de 8,5 mg/dL is dan wordt dit als een calciumtekort gezien. Waardes van onder de 7 mg/dL zien we als een ernstig calciumtekort.

Calcium tekort symptomen

Wanneer je een licht calciumtekort hebt zul je mogelijk geen symptomen waarnemen omdat deze heel subtiel zijn. De symptomen nemen echter in ernst toe naarmate het tekort groter wordt.

Symptomen van een licht calcium tekort zijn:^3,4,5

• Spierkrampen, met name in rug en benen
• Droge, schilferige en dunne huid
• Broze nagels
• Breekbaar haar
• Gebitsproblemen

Indien onbehandeld kan het calcium tekort na verloop van tijd neurologische of psychische symptomen veroorzaken, zoals:^3,4,5

• Verwarring
• Geheugenproblemen
• Rusteloosheid
• Prikkelbaarheid
• Neerslachtigheid

Symptomen van een ernstig calciumtekort zijn:^3,4,5

• Gevoelloosheid, tintelingen en jeuk in de handen, voeten en gezicht
• Spierpijn
• Spierspasmen in de keel die het ademen en slikken bemoeilijken
• Verstijving en spierspasmen
• Aanvallen
• Abnormale hartritmes
• Zwakkere botten en een groter risico op botbreuken

Wanneer je een calciumtekort vermoed is het belangrijk dat je dit zo snel mogelijk aanpakt om verdere gevolgen te voorkomen.

Hoe ontstaat een calciumtekort?

Elke dag gebruikt ons lichaam calcium voor enorm veel verschillende functies. Daarnaast verliezen we op natuurlijke wijze calcium via onze huid, nagels, haar, zweet, urine en ontlasting. Ons lichaam kan het niet zelf aanmaken, dus idealiter vullen we elke dag de voorraad aan om een calciumtekort te voorkomen.

Een tekort ontstaat in de meeste gevallen dan ook doordat iemand te weinig calcium consumeert of door een probleem met de opname van het mineraal. Een onderliggend gezondheidsprobleem of medicatiegebruik kan ook van invloed zijn op de calciumwaarde.

Vitamine D en Magnesium

Een calciumtekort kan ook ontstaan door een tekort aan vitamine D en/of magnesium. Magnesium is essentieel voor de aanmaak van het bijschildklierhormoon (PTH), dat het calciumgehalte in het bloed reguleert. Een tekort aan magnesium resulteert in een verminderde PTH aanmaak.

Daarnaast is vitamine D nodig voor de opname van calcium in ons lichaam. Een tekort aan vitamine D wordt veroorzaakt door erfelijke factoren, onvoldoende blootstelling aan zonlicht of een ontoereikende inname van vitamine D.

Bekijk ook onze blogs over een vitamine D-tekort of magnesium tekort.

Andere calciumtekort oorzaken

• Naarmate we ouder worden neemt de mate waarin we calcium opnemen uit voeding af. Dit betekent dat ouderen meer calcium moeten consumeren, simpelweg omdat ze het minder goed opnemen.
• Antinutriënten zoals fytinezuur en oxaalzuur belemmeren de opname van mineralen zoals calcium en magnesium.
• Aangezien zuivelproducten een van de meest voorkomende bronnen van calcium zijn, lopen mensen die lactose-intolerant zijn een verhoogd risico. Hetzelfde geldt voor mensen die om ethische redenen geen zuivel eten (zoals veganisten).
• Gezonde (landbouw)grond is normaal gesproken rijk zijn aan allerlei mineralen zoals calcium. Door monocultuur, overbewerking, het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen raakt onze landbouwgrond steeds meer uitgeput waardoor ook niveaus van nutriënten in gewassen afnemen.
• Postmenopauzale vrouwen hebben door lagere niveaus van oestrogeen en bijschildklierhormoon een hogere behoefte aan calcium.

Hoe voorkom je een calciumtekort?

De beste manier om een calciumtekort aan te vullen of te voorkomen is door dagelijks genoeg calcium binnen te krijgen via een gezond en gevarieerd dieet. Wanneer een (onderliggend) gezondheidsprobleem aan de grondslag ligt, is het natuurlijk belangrijk dit ook aan te pakken.

Calciumrijke voeding:

• Kaas, met name Parmezaanse kaas
• Zaden zoals sesamzaad, chiazaad en lijnzaad
• Noten zoals amandelen, hazelnoten, paranoten en pistachenoten
• Bladgroenten zoals boerenkool, waterkers, postelein, spinazie en broccoli
• Zuivel, zoals yoghurt en kwark (liefst op basis van biologische (rauwe) volvette melk)
• Sardines en ingeblikte zalm (inclusief eetbare botjes)
• Edamame bonen (verse sojabonen)
• Gedroogde vijgen

Tot slot

Hoewel een ernstig calciumtekort gelukkig niet heel vaak voorkomt, kan een (sluimerend) tekort ook al voor serieuze gezondheidsproblemen zorgen. Wanneer jij een calciumtekort vermoedt of weet dat je te weinig calcium binnenkrijgt, dan is het belangrijk dat je hiernaar handelt. Verhoog je dagelijkse calciuminname en pak eventuele onderliggende gezondheidsproblemen aan. Vergeet daarnaast niet dat je mogelijk ook een hogere behoefte aan vitamine D en magnesium hebt.